Sosyal-duygusal gelişim, bireylerin ilişkileri
yönetme, duyguları düzenleme ve çevreleriyle etkileşim kurma becerilerini ifade
eder ve beynin yapısı ile işleviyle doğrudan ilişkilidir. Limbik sistem
(amigdala, hipokampus) ve prefrontal korteks bu süreçte önemli
roller oynar. Limbik sistem duygusal tepkileri işleyip yönetirken, prefrontal
korteks öz düzenleme ve karar verme gibi yürütme işlevlerinden sorumludur. Ayna
nöronlar, başkalarının duygularını ve eylemlerini anlamada temel bir
mekanizma olarak empati geliştirmede rol oynar. Bağlanma deneyimleri, beynin
duygu düzenleme, sosyal etkileşim ve stres yanıtıyla ilgili sinir devrelerini
şekillendirir. Güvenli bağlanma, prefrontal korteks ve limbik
sistem arasındaki dengeli gelişimi destekleyerek sağlıklı duygusal ve sosyal
becerilerin gelişimine zemin hazırlar. Güvensiz bağlanma ise stres
duyarlılığını artırabilir, bu da sosyal ilişkilerde zorluklara neden olabilir. Stres,
beyin gelişimini etkileyerek duygusal düzenleme, bilişsel işlev ve sosyal
davranış üzerinde belirgin etkiler yaratır. Kronik stres, özellikle hipokampus
ve prefrontal korteks gibi alanlarda nöroplastisiteyi bozarak
öğrenme, hafıza ve karar verme süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Bu durum,
duyguları yönetmede zorluklara ve davranışsal sorunlara yol açabilir. Beyin
plastisitesi, beyin gelişimi ve sosyal duygusal öğrenme (SDÖ)
arasındaki ilişkiyi vurgular. Beynin uyum sağlama yeteneği, yeni beceriler
öğrenme ve stresle başa çıkma süreçlerinde kritik bir rol oynar. SDÖ,
bireylerin duyguları anlama ve yönetme, başkalarına empati gösterme ve olumlu
sosyal ilişkiler kurma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu süreç,
nöroplastisiteyi teşvik ederek bireylerin sosyal ve duygusal zorluklarla başa
çıkma kapasitesini artırır. Bu bağlamda, sosyal duygusal gelişimi destekleyen
stratejiler, beynin uyum kapasitesini güçlendirerek bireylerin yaşam boyu
duygusal ve sosyal refahını artırabilir.
Kitap Adı:
Sosyal-duygusal Gelişim
Atıf Sayısı :
