Radyoterapiye Bağlı Gastrointestinal Sistem Yan Etkilerinde Beslenme Yönetimi
Anahtar Kelimeler
Bu makalede, radyoterapinin gastrointestinal sistem üzerindeki yan etkileri ve beslenme yönetimi üzerindeki etkileri incelenmektedir. Radyoterapi tedavisi alan hastalarda sindirim sistemi hasarları görülebilmektedir. Bu yan etkiler, tedavi alanının genişliği, uygulama bölgesi, uygulama tekniği, tedavi süresi ve kişisel yanıt gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir. Özellikle baş ve boyun bölgesi kanserlerinde yan etkiler daha sık görülmektedir. Bu yan etkiler arasında mukozit, yutma güçlüğü, iştah azalması, bulantı, kusma, diş hasarları, kilo kaybı, tat ve koku değişiklikleri yer almaktadır. Batın ve pelvis bölgesine radyoterapi alan hastalarda ise gastrointestinal sistem yan etkileri görülebilmektedir. Radyoterapi dozu arttıkça, enteropati şiddeti ve sıklığı da artmaktadır. Radyoterapiye bağlı doku hasarı, oksidatif stres, inflamasyon, hücre ölümü ve genetik hasar gibi faktörlerden oluşan bir süreçtir. Besin öğeleri, apoptoz mekanizması üzerinde etkili olabilir. Glutamin, folik asit, sistein, taurin, omega 3-6 yağ asitleri, çinko, selenyum, vitamin C, vitamin E, koenzim Q, kısa zincirli yağ asitleri ve sfingolipitler gibi besinlerin apoptoz mekanizmasını etkileyebileceği düşünülmektedir. Antioksidan savunma sistemleri de önemli bir rol oynamaktadır. Bu sistemde kullanılan enzimler ve eser elementler, oksidatif stres sonucu oluşan serbest oksijen radikallerine karşı koruyucu etki göstermektedir. Beslenme yönetimi, radyoterapiye bağlı gastrointestinal sistem yan etkilerinin yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır.(AI)
Atıf Sayısı :
