Parasetamol (asetaminofen), dünyada en yaygın kullanılan analjezik ajanlardan biridir ve ülkemizde 300'den fazla ilaç preparatında bulunmaktadır. Parasetamol, 1878 yılında sentezlenmiş ve 1893 yılında klinik olarak kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle çocuklarda asetil salisilik asit türevlerinin Reye Sendromu'na yol açmasıyla birlikte parasetamol, temel analjezik ve antipiretik ilaç haline gelmiştir. Parasetamol, önerilen dozlarda kullanıldığında güvenli bir ilaçtır. Ancak doz aşımları, özellikle karaciğer hasarının görüldüğü zehirlenme durumlarına yol açabilir. Türkiye'de parasetamol, zehirlenmeye en sık neden olan ilaçlardan biridir. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nde ilaç ilişkili karaciğer hasarı olgularının en sık nedeni parasetamoldür. Parasetamolün etki mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Analjezik ve antipiretik etkilerini prostoglandin sentezinin inhibisyonu, seratoninerjik, opioid, nitrik oksit ve kannabinoid yolaklar aracılığıyla gösterdiği düşünülmektedir. Parasetamol, normal terapötik dozlarda alındığında hızlı bir şekilde emilir ve karaciğerde metabolize edilir. Ancak yüksek dozlarda veya bazı hasta gruplarında toksisite ortaya çıkabilir. Parasetamolün toksisitesi, N-asetil-p-benzokuinimin (NAPQI) adlı bir metabolitin birikmesiyle ilişkilidir. NAPQI, hücre hasarına ve hepatik nekroza neden olabilir. Bu nedenle parasetamol zehirlenmeleri, ciddi bir sağlık sorunu oluşturur.(AI)
Atıf Sayısı :
