Endometriozis, uterus dışında endometrial hücrelerin yerleşmesiyle karakterize olan bir hastalıktır. Bu hastalık, pelvik ağrı, dismenore ve infertilite gibi semptomlara neden olabilir ve üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10'unu etkiler. Endometriozisin etiyolojisi hala tam olarak anlaşılamamış olup, tedavi yöntemleri genellikle semptomların giderilmesine odaklanmaktadır. Bu nedenle, endometriozisin gelişim mekanizmasını ve patofizyolojisini anlamak için klinik çalışmalara ihtiyaç vardır. Ancak, etik nedenlerle insanlar üzerinde bu tür çalışmalar sınırlıdır ve tekrarlayan laparoskopik girişimler yapmadan hastalığın progresyonunu izlemek mümkün değildir. Bu nedenle, endometriozisin etiyolojisini ve patofizyolojisini araştırmak için in vitro çalışma modelleri önem kazanmaktadır. Tavuk Koryoallantoik Membran modeli, endometriyal hücrelerin invazyonu ve angiogenezisini çalışmak için uygun bir modeldir. Amniyotik membran modeli, endometriyotik hücrelerin adezyon ilişkisini değerlendirmek için kullanılabilir. İnsan monolayer hücre kültürü ise endometriyal hücrelerin peritoneal mezotelyuma bağlanabilme özelliğini çalışmak için kullanılabilir. Ayrıca, endometriyotik lezyonun çok hücreli bir olay olduğu düşünüldüğünde, hücrelerin proliferasyon, migrasyon ve apoptozis gibi süreçlerde uyum içinde hareket etmesi gerekmektedir. Bu nedenle, daha iyi bir koordinasyonu gösterebilmek için 3 boyutlu modeller kullanılmaya başlanmıştır. Bu in vitro çalışma modelleri, endometriozisin etiyolojisi ve patofizyolojisi hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayabilir.(AI)