Bu bölümde, gebelikte nükleer tıp yöntemlerinin kullanımı ve radyasyon maruziyetinin etkileri ele alınmaktadır. Gebelerin ve radyasyon çalışanlarının iyonizan radyasyona maruz kalma riski her yıl artmaktadır. Bu durum, radyasyon korunma prosedürlerinin ve kılavuzların yayınlanmasına ve toplumsal bilincin artmasına neden olmuştur.Radyasyon maruziyeti içeren tanısal görüntüleme yöntemleri, gebelerde önemli bir problem oluşturmaktadır. Bu konuda yetersiz bilgi, anksiyeteye ve gereksiz gebelik sonlandırmalarına yol açmaktadır. Bu nedenle, nükleer tıp yöntemleri gebelerde nadiren tercih edilmektedir.İntrauterin radyasyon maruziyeti, gestasyonel yaş, hücresel tamir mekanizmaları ve absorbe edilen radyasyon dozu ile ilişkilidir. Bu maruziyet, fetusta prenatal ölüm, intrauterin büyüme geriliği, mikrosefali, mental retardasyon, organ malformasyonları ve çocukluk çağı kanserlerine neden olabilir. Ancak, çoğu nükleer tıp ve radyoloji uygulamasında fetal riskin minimal olduğu ve bu işlemlerin gerektiğinde gebelerde de uygulanabileceği sonucuna varılmıştır. Ancak nadir durumlarda maruz kalınan doz uygun olmayabilir ve fetusun/embriyonun sağlığı tehlikede olabilir.Bu nedenle, radyasyonla çalışan doktorlar, sağlık fizik uzmanları ve teknisyenler, radyasyonun fetus/embriyo üzerindeki etkilerini iyi bilmeli ve gebe hastalara bu konuda detaylı bilgi vermeli. İyonizan radyasyonun etkileri, DNA'nın iyonizasyonu veya serbest oksijen radikalleri nedenli hücre ölümü, kromozomal bozukluklar, mutasyonlar, karsinogenez veya tamir edilmemiş/yanlış tamir edilmiş DNA hasarı ile ortaya çıkabilir. Radyasyonun deterministik etkileri için bir doz eşik değeri vardır, ancak radyasyon ilişkili kanser gelişimi için bilinen bir doz eşik değeri yoktur.Gebelikte radyasyon nedenli fetus riskleri, gebeliğin evresi ve absorbe edilen dozla ilişkilidir. Radyasyona en duyarlı dönem, fetal büyümenin hızlı olduğu ve organogenez aşamasında olduğu 1. trimesterdir. 2. trimesterde büyüme hızı yavaşlamıştır ve organlar farkılılaşmaya başlamıştır. 3. trimesterde ise radyasyon duyarlılığı en azdır.Genel olarak, uygun şekilde yapılan çoğu diagnostik prosedür, prenatal ölüm, malformasyon veya mental yetersizlik için ölçülebilir risk artışına neden olmamaktadır. Ancak, radyasyon maruziyeti olmayan gebe popülasyonda bile spontan abortus, genetik hastalık, intrauterin büyüme geriliği ve major malformasyon gibi problemler görülebilir.(AI)
Atıf Sayısı :