Metabolik Hastalıkların Yönetiminde Glp-1 Reseptör Agonistlerinin Yeri
Anahtar Kelimeler
Metabolik
hastalıklar, günümüzde küresel ölçekte önemli bir halk sağlığı yükü
oluşturmaktadır. Özellikle tip 2 diyabet ve obezite, insülin direnci, glikoz
homeostazındaki bozulmalar ve inflamatuvar süreçlerle ilişkili çok faktörlü
patofizyolojiye sahiptir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan geleneksel
ajanların sınırlı etkinliği ve güvenlik endişeleri, yeni farmakoterapötik
yaklaşımların geliştirilmesini zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda inkretin temelli
tedavilerin önemli bileşeni olan glukagon benzeri peptid-1 (GLP-1) reseptör
agonistleri klinik uygulamada giderek daha fazla yer bulmaktadır. GLP-1
reseptör agonistleri, glisemik kontrolü iyileştirmenin yanı sıra glukagon
sekresyonunu baskılamakta, gastrik boşalmayı yavaşlatmakta ve iştahı azaltarak
kilo kaybına katkı sağlamaktadır. Kardiyovasküler ve renal koruyucu etkileri de
kanıtlanmış olup, majör advers kardiyovasküler olayların sıklığını
azaltmaktadır. Klinik kullanıma sunulan eksenatid, liraglutid, semaglutid,
dulaglutid ve tirzepatid gibi ajanlar farklı farmakokinetik özellikler
sergilemektedir. Ayrıca obezite, ateroskleroz ve hipertansiyon yönetiminde de
etkinlik göstermeleri kullanım alanlarını genişletmiştir. Bununla birlikte
gastrointestinal yan etkiler ve maliyet gibi sınırlayıcı faktörler tedaviye
uyumu etkileyebilmektedir. Gelecekte yapılacak araştırmalar, oral
formülasyonlar ve çoklu agonist kombinasyonlarıyla etkinlik ve güvenliği
artırmaya odaklanmalıdır.
Atıf Sayısı :