Yapay Zekânın Klasik Şiir Çözümlemesindeki Rolü: Gemini Ile Yahya Kemal’in “söyler” Redifli Gazelinin Çözümlenmesi Üzerine Bir İnceleme
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk edebiyatının çok dilli ve çok kültürlü karmaşık
yapısı, yapay zekânın edebi çözümlemedeki potansiyelinin değerlendirilmesi için
önemli bir zemin sunmaktadır. Bu çalışma, Google Gemini yapay zekâ modelinin
Yahya Kemal Beyatlı'nın “Söyler” redifli gazeli özelinde; klasik bir şiiri
anlama, dönüştürme ve çözümlemedeki yeterliliklerini ve sınırlılıklarını
incelemeyi amaçlamıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılan bu çalışmada durum
deseni esas alınmış, veri toplama aracı olarak doküman tercih edilerek
incelenmiş ve elde edilen bulgular betimsel analiz ile yorumlanmıştır. Elde
edilen bulgular, yapay zekânın yapı, tema, şiir dili gibi nesnel ve zihniyet,
gerçeklik/anlam, metin/şair gibi soyut alanlarda beklentinin üzerinde bir
isabet ve derinlik sergilediğini göstermiştir. Bununla birlikte yazı çevirimi
hataları, aruz kalıbı ve metaforik söz sanatlarını tespit/yorumlamadaki
eksiklikler gibi belirgin sınırlılıklar da gözlemlenmiştir. Bu çalışma, yapay
zekânın klasik şiir analizinde tek başına yeterli olmadığını ancak niceliksel
işlemlerde hız ve ölçek sunan tamamlayıcı bir araç olarak konumlandırılması
gerektiğini ortaya koymuştur. İnsan uzmanlığı ve yapay zekâ birlikteliğinin
edebi analizleri hem niceliksel hem de niteliksel olarak zenginleştirecek disiplinler
arası bir iş birliği modeli sunabileceği görülmektedir. Bu çalışma, yapay
zekânın şiir analizinde insanla iş birlikçi, tamamlayıcı bir rol
üstlenebileceğini vurgularken teknolojik iyileştirmeler ve insan (doğal zekâ)-
yapay zekâ etkileşimli çözümleme modelleriyle klasik şiir incelemelerinin
geleceğine yönelik yeni bir yaklaşımı önermektedir.
Kitap Adı:
Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Iii
Atıf Sayısı :
