Ocular Surface Squamous Neoplasia: Epidemiology, Diagnosis, And Evolving Therapeutic Strategies
Oküler yüzey skuamöz neoplazisi (OSSN), konjonktival
intraepitelyal neoplaziden invaziv skuamöz hücreli karsinoma kadar uzanan ve
oküler yüzeyin en sık görülen melanom dışı malignitesi olan bir spektrumu ifade
eder. İnsidans, coğrafyaya göre değişir; ekvator kuşağında ultraviyole
maruziyeti ve immünsupresyon (özellikle HIV) nedeniyle belirgindir. Onkojenik
HPV enfeksiyonu, kronik oküler yüzey inflamasyonu ve kseroderma pigmentozum gibi
DNA onarım bozuklukları da riski artırır. Klinik olarak OSSN genellikle limbal
bölgede tek taraflı, jelatinöz, lökoplazik veya papilliform lezyon şeklinde,
besleyici damarlarla birlikte görülür ve pterjiyum ya da kronik konjonktiviti
taklit edebilir. Tanıda biomikroskopi ve histopatoloji esastır; impresyon
sitolojisi, ön segment OKT ve in vivo konfokal mikroskopi, invaziv olmayan
saptama ve tedavi izlemine katkı sağlar. Yönetim; yayılım ve histolojiye göre
bireyselleştirilir: Lokalize olgularda kriyoterapi ile “dokunmasız” eksizyon
temel yaklaşımdır ve yüzey rekonstrüksiyonu ile tamamlanabilir. Topikal
interferon-α2b, mitomisin-C ve 5-florourasil; birincil, neoadjuvan veya adjuvan
olarak etkilidir ve interferon genellikle en iyi tolere edilen seçenektir.
İleri invazyon enükleasyon veya ekzenterasyon gerektirebilir; seçilmiş
olgularda radyoterapi düşünülür. Nüks riski nedeniyle uzun dönem izlem şarttır.
Yapay zekâ destekli görüntüleme, moleküler profilleme (p16/HPV, Ki-67, p53) ve
kontrol noktası inhibitörleri, tanı ve tedavi doğruluğunu artırma potansiyeli
taşır.
Kitap Adı:
Ophthalmology-ocular Surface Disorders
Atıf Sayısı :
