Kas Ve İskelet Sistemi Hastalıklarında Kök Hücre Uygulamaları
Anahtar Kelimeler
Osteoporoz, osteoartrit, dejeneratif disk hastalığı,
sarkopeni gibi kas-iskelet sistemi hastalıkları yaşlanan popülasyonda büyük
zorluklara yol açmaktadır. Ağrı, işlevsel gerileme ve egzersiz toleransında
azalmayla birlikte günlük aktivitelerini yerine getirmede uzun vadeli veya
kalıcı eksikliklere neden olmaktadır. Mevcut stratejiler ağrıyı hafifletmeye
odaklanırken, hücre bazlı tedaviler benzersiz etki mekanizmaları ve
rejenerasyon üzerindeki etkileri nedeniyle son yıllarda önemli ilgi
görmektedir. Kas-iskelet sistemi, dikkate değer rejeneratif yeteneklere sahip
dokuları içermektedir. Kemik ve kas, yaşam boyu mikro hasara uğrar, ancak
vücuda günlük aktiviteler için ihtiyaç duyduğu desteği sağlamaya devam eder.
Kas-iskelet sisteminin rejeneratif kapasitesi, farklı anatomik bölmelerinde
bulunan mezenkimal kök hücrelerin osteoblastlar, kondrositler, miyositler gibi
işlevsel hücreler oluşturmak için çeşitli dokuları progenitor hücrelerle
doldurabilir. Ancak, yaşlanmayla ve osteoartrit veya osteoporoz gibi
kas-iskelet sisteminin belirli bozukluklarında, mezenkimal kök hücrelerin bu
rejeneratif kapasitesi kaybolmuş veya yağ hücreleri, fibroblastlar gibi
işlevsel olmayan hücre tiplerinin üretimi yönünde yönlendirilmiş gibi
görünmektedir. Bu sebeple, mezenkimal kök hücrelerin kas-iskelet sistemi
hastalıklarının tedavisi için klinik uygulamalarda kullanımı giderek artmakta
olup, mezenkimal kök hücrelerin “ilk nesil”, minimal manipülasyona uğramış ve
homolog bir amaç için kullanılan otolog kök hücreler olarak tanımlanmaktadır.
Bu bölümde, kas – iskelet sistemi hastalıkları için hücre bazlı tedavilerin
kullanmasına yönelik mevcut deneysel girişimler vurgulanmakta ve farklı hücre
tiplerinin özellikle sınırsız çoğalma potansiyelleri ile indüklenmiş
pluripotent kök hücrelerle ilgili bu alanda önemli ilerlemeler
kaydedilmektedir. Ancak, bu hücrelerin klinik olarak uygulanabilir olması için
güvenlikleriyle ilgili önemli engellerin aşılması gerekmektedir. Bu bölümde,
kas-iskelet sistemindeki mezemkimal kök hücrelerin doku kaynakları ve alt
popülasyonları, doku rejenerasyonu için bir ön koşul olarak anti-inflamatuar
etkilerinin mekanizmalarını, mezenkimal kök hücrelerin farklı kas-iskelet
patolojilerini, özellikle osteoporoz ve osteoartritteki rolüne ilişkin
rejeneratif tıptaki güncel uygulamaları incelenmektedir.
Atıf Sayısı :