İçeriğe Odaklanan Kariyer Kuramlarına İlişkin Uygulamalar
Anahtar Kelimeler
Kariyer gelişim kuramları arasında içeriğe odaklanan kariyer
kuramlarının temelleri oldukça önceki dönemlere, 1900’lü yıllara dayanmaktadır. Psikometrik
değerlendirmeler ve psikolojik testlerin etkilerinin önemli ölçüde hissedildiği bu dönemde
önce Frank Parsons’ın özellik-faktör kuramı bireyin ölçülebilen özellikleri ile işin
gereklilikleri arasındaki eşleşmeye vurgu yapmışlardır. Benzer bir bakış açısı Holland’ın tipolojik
kuramında açıklanmış bununla birlikte mesleki ilgiler ve ilgilerin bir altıgen gösterimle
ifade edilmesi ayırd edici olmuştur. Ayrıca bu kuramda tıpkı bireylerde olduğu gibi mesleki ve
eğitsel alanların da bu alanlarda yer alan bireylerin özellik ve ilgilerine bağlı olarak
sınıflandırılabilmesi fikri ortaya atılmıştır. Kişiliği ve kişiliğin özelliklerini ilgilerden daha öte çok
daha geniş bir yelpazede ele alan beş faktör kişilik kuramı ile ise çeşitli kültürel özelliklerde
de geçerliği kanıtlanmış bir yapı ile bireylerin özelliklerini belirlemek mümkün olabilmiştir.
Önceki bakış açılarından farklı olarak işe uyum kuramı ise kişi veya bireylerin özellikleri
ile eğitsel ve mesleki alanların gereklilikleri arasında dinamik bir etkileşim olduğundan ve
her iki bileşenin bunları düzenleyebildiğini önermektedir. Bordin ise kariyer seçimine
psikodinamik bir bakış açısı getirmiş ve benlik tasarımı ve kariyer seçimi ile ilgili
konuları psikodinamik kavram ve ifadelerle yeniden düzenlemeye çalışmıştır. Son olarak
Brown’un değer temelli kariyer yaklaşımı bireylerin meslek seçiminde ön planda tutması
gereken bir özellik olarak mesleki değerleri açıklamış, bunların bireyin ulaşmayı amaçladığı
nihai hedefler olması nedeniyle tüm kariyer seçim sürecine etki ettiğini belirtmiştir.
Atıf Sayısı :