Postpartum dönemde en sık karşılaşılan sorunlardan biri ağrıdır. Doğum sonrası ağrının etkili bir şekilde tedavi edilmesi, hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından önemlidir. Sezaryen sonrası ağrının yeterli şekilde tedavi edilmemesi, kronik ağrıya dönüşebilir ve birçok olumsuz etkiye yol açabilir. Ayrıca, yetersiz ağrı tedavisi, yenidoğan bakımında sorunlara, yara iyileşmesinde olumsuz etkilere, doğum sonrası depresyonun ortaya çıkmasına ve daha fazla opioid kullanımına neden olabilir. Bu nedenle, doğum sırasında ve sonrasında analjezi tedavisi başlanırken, bebeğe olan etkileri göz önünde bulundurularak en az yan etkisi olan tedavi yöntemleri tercih edilmelidir. Sezaryen vakalarında anestezi yöntemi, postoperatif analjezi planlaması açısından büyük öneme sahiptir. Doğum sonrası erken dönemde ağrı şiddetindeki bireysel farklılıklar nedeniyle, ağrı yönetimi kademeli, farmakolojik ve farmakolojik olmayan yöntemlerle etkili bir şekilde yapılabilir. Analjezi tedavisi başlanırken, annelere olası yan etkiler hakkında bilgi verilmelidir. Postpartum dönemde kullanılan ilaçlar arasında opioidler sıkça kullanılmaktadır, ancak bu ilaçların anne sütüne geçerek bebeğe etkisi göz önünde bulundurulmalıdır. Ağrı yönetimi, yeterli ve uygun analjeziklerle yapılmalı ve bireylerin ağrı değerlendirmelerine göre tedavileri düzenlenmelidir. Ağrı tedavisi planlanırken, doğum şekli, anestezi tercihi ve önceki doğum deneyimleri gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Sezaryen sonrası ağrı, hem somatik hem de viseral özellikler taşıdığından, etkili bir analjezik tedavi için bu iki bileşenin de içermesi önerilmektedir. Standart analjezik tedavilerin uygulanması, ameliyat sonrası yetersiz analjeziye neden olabilir, bu nedenle yüksek riskli hastaların analjezik tedavileri bireysel yanıtlara göre düzenlenmelidir. Postoperatif analjezi planlamasında en önemli rol, doğum veya sezaryen için uygulanan anestezi tekniğindedir. Postoperatif sezaryen ağrısı için kullanılan tedavi seçenekleri arasında parasetamol, NSAİİ'ler, opioidler ve bunların kombinasyonları yer almaktadır. Sezaryen operasyonu nöroaksiyel anestezi ile gerçekleşirse, intratekal morfin kullanımı en sık tercih edilen yöntemlerden biridir. Parenteral veya oral opioidler ise nöroaksiyal opioid ve nonopioid ajanları içeren kombinasyonların yetersiz kaldığı akut ağrı dönemlerinde kısa süreli olarak düşünülmelidir. Preemptif analjezi yönetimi genellikle tercih edilmez, çünkü fetüse geçme riski vardır. Hasta kontrollü intravenöz veya epidural analjezi gibi teknikler uygulanabilir, ancak bu yöntemlerin etkin bir şekilde kullanılabilmesi için, hastalara ve yakınlarına operasyon öncesi bilgi verilmesi yararlı olacaktır. Postpartum dönemde anne ve bebeğin olası risklerini en aza indirmek için mümkün olan en kısa sürede en düşük etkili dozda uygun analjezikler kullanılmalıdır.(AI)