Deli bal, Ormangülü bitkisinden üretilen ve içerdiği grayano-toksin nedeniyle insanlarda zehirlenmelere yol açan bir tür baldır. Ormangülleri, Fundagiller familyasına ait olup Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesi başta olmak üzere birçok ülkede yetişmektedir. Zehirlenmeye sebep olan grayano-toksinler, bal arıları tarafından Ormangülü türlerinin polen ve nektarlarından elde edilir. Türkiye'de en yaygın olarak görülen Ormangülü türleri R. Luteum ve R. ponticum'dur. Grayano-toksinler, benzersiz bir toksik diterpenoid sınıfı olan nitrojen içermeyen polihidroksile siklik hidrokarbonlardır. Deli bal zehirlenmelerine bağlı semptomlar doza bağlı olarak ortaya çıkar ve sindirim sistemi irritasyonu, şiddetli bradikardi, hipotansiyon ve merkezi sinir sistemi reaksiyonlarını içerebilir. Yöre halkı genellikle hafif semptomlu vakalarda hastaneye başvurmaz ve kendilerini dinlenme, tuzlu su ve yoğurt gibi yöntemlerle tedavi etmeye çalışır. Deli bal zehirlenmelerine bağlı hastaneye başvurular genellikle GTX'e bağlı kardiyak etkilenimlerden kaynaklanır.(AI)
Atıf Sayısı :
