Dispne (nefes darlığı), normalde fark edilmeyen nefes alıp verme eyleminin kişi tarafından fark edilir hale gelmesidir. Dispne, beyin tarafından algılanması için uyarıların periferik mekanoreseptörler ve kemoreseptörlerden beyin sapına ulaşması ve korteks tarafından yorumlanması gerekmektedir. Dispnenin oluşumunda çeşitli mekanizmalar rol oynar. Dispnenin hangi durumlarda ortaya çıktığı ve hangi tip dispne olduğu saptanmalıdır. Dispne tipleri arasında ortopne, platipne, trepopne, bendopne, paroksismal noktürnal dispne (PND), efor dispnesi, istirahat dispnesi, inspiratuvar dispne, ekspiratuvar dispne ve psikojenik dispne bulunmaktadır. Dispnenin süresi de önemlidir, akut veya kronik dispne olarak adlandırılır. Kronik hastalığı olan hastalarda akut dispne nedenleri de gelişebilir. Nefes darlığı olan hastadan öykü alırken diğer şikayetlerinin de sorgulanması önemlidir. Örneğin, kalp yetmezliğinde nefes darlığı yanında PND ve pembe köpüklü balgam görülebilir. Pulmoner embolide nefes darlığına ani göğüs ağrısı ve hemoptizi eşlik edebilir. Astım hastalarında nefes darlığı, öksürük, hırıltılı solunum ve tetikleyici madde maruziyeti sonrası şikayetler artar. KOAH hastalarında ise nefes darlığı, öksürük, balgam ve hırıltılı solunum görülür.(AI)
Atıf Sayısı :
