CRISPR/Cas9 teknolojisi, genom mühendisliği alanında büyük bir ilgi gören bir yöntemdir. Bu teknoloji, prokaryotlarda bulunan ve adaptif bağışıklık görevi gören bir DNA ailesi olan CRISPR/Cas sistemi üzerine kuruludur. CRISPR/Cas sistemi, RNA ve protein bileşenlerinden oluşur. Bu sistem, hedef lokusları tanımak için kısa bir rehber RNA dizisine ihtiyaç duyar ve Cas proteininin endonükleaz aktivitesi sayesinde gen modifikasyonuna yol açabilir. CRISPR/Cas sistemi, yabancı DNA'yı parçalayarak mikroorganizmaların savunma mekanizmasını sağlar. Son yıllarda Cas9, Cas12 ve Cas13 endonükleazlarının genom düzenleme araçları olarak kullanılmasıyla CRISPR/Cas sistemi büyük bir başarı elde etmiştir. Bu sistem, adaptasyon, pre-crRNA ekspresyonu ve işlenmesi, interferans olmak üzere üç aşamadan oluşur. Adaptasyon aşamasında, Cas protein kompleksi hedef DNA molekülüne bağlanır ve protospacer adı verilen bir segmenti CRISPR dizisine ekler. Pre-crRNA ekspresyonu ve işlenmesi aşamasında, CRISPR dizisi uzun bir transkripte kopyalanır ve olgun crRNA'lar üretilir. Interferans aşamasında ise crRNA molekülü rehber olarak kullanılır. CRISPR/Cas9 teknolojisi, genetik hastalıkların tedavisinde, bitki ve hayvan yetiştirme alanında ve biyoteknoloji alanında birçok uygulama potansiyeline sahiptir.(AI)
Atıf Sayısı :
