Honey bees (Apis mellifera L.) doğada binlerce yıldır var olan bir türdür. Yüksek uyum yetenekleri, çalışkanlıkları ve dayanıklılıkları sayesinde dünyanın büyük bir kısmına yayılmışlardır. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre (1), çöller ve kutuplar hariç dünyanın dört bir yanına yayılmış 90.999.730 kovan bulunmaktadır. Ayrıca, kayalık bölgelerde veya ağaç kovuklarında yaşayan doğal bal arısı kolonilerinin varlığı bilinmektedir.Bal arılarının yaşamlarını sürdürmek için yaptıkları faaliyetler, doğal dengeyi korumaya ve insan yaşamının kalitesini artırmaya büyük ölçüde katkıda bulunmaktadır. İnsan sağlığı için faydalı bir besin olan balın yanı sıra, arılar tarafından kraliyet jölesi, polen, arı ekmeği, propolis ve arı zehiri gibi arı ürünleri üretilmektedir. Bal arıları dünyanın en önemli tozlaşma yapan canlılarıdır. Spivak'a göre, dünya tahıl üretiminin 1/3'ten fazlası bal arılarının polen taşıma davranışına bağlıdır (https://www.ted.com/talks/marla_spivak). Bu faktörler, tüm canlılar için bal arılarının hayati faaliyetlerini sürdürmek ve korumak için gereklidir.Ancak diğer organizmalarda olduğu gibi, bal arılarının faaliyetlerini engelleyen ve hatta yok olmalarına neden olan hastalıklar ve zararlılar bulunmaktadır. Son 40-50 yılda önemli hasarlara neden olan en önemli sorun, varroa destructor adı verilen bir dış parazittir (2). Ayrıca, yıllardır bal arısı hastalıkları ve zararlılarına karşı sentetik ilaç ve kimyasalların düzenli ve sürekli kullanımı, arı ürünlerinde ciddi kalıntı sorunlarına neden olmaktadır (3). Aslında, güçlü bal arısı kolonileri, sentetik kimyasal ilaçların yoğun kullanımına ihtiyaç duymadan hastalıklar ve varroa zararlılarına karşı doğal olarak savaşma yeteneğine sahiptir. Bu doğal savunma \"hijyenik davranış\" olarak adlandırılır.Hijyenik DavranışHijyenik davranış, bal arılarında en iyi bilinen hastalık ve zararlı direnç mekanizmasıdır. Bu davranışın bağlamında iki farklı mekanizma bulunmaktadır. Bunlardan biri, hastalıklı, parlak yavrulu peteklerin açılması, diğeri ise bu peteklerden hastalıklı larvaların çıkarılması ve kovandan uzaklaştırılmasıdır. İlk hijyenik davranış Amerikan ateşli çürüklük hastalığına karşı gözlemlenmiştir (4).Bal arıları, hastalıklı yavruları yuva içinde hızla tespit eder ve yok ederler. Bu davranış genellikle 15-20 günlük genç işçi arılar tarafından, genellikle koku salgılamasıyla ilişkili ipuçları tarafından tetiklenir (5). Özellikle hijyenik davranışın gerçekleştirilmesinde fenetil asetatın önemli bir rol oynadığı bildirilmektedir (2).Hijyenik Davranış Seviyesini Etkileyen FaktörlerHijyenik davranış seviyesi, çeşitli faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.(AI)
Atıf Sayısı :