Bu bölümde, üniversite öğrencilerinin riskli davranışları ile utanma-suçluluk eğilimi ve öz-saygı arasındaki ilişki incelenmektedir. Bireylerin kültürel, biyolojik ve çevresel faktörler gibi değişkenler tarafından şekillendirilen bir dizi yaşam standartı vardır. Bu standartlar duygularımızı, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı şekillendirebilir. Bu standartlara uyumumuz, toplumda yerimizi, ilişkilerimizi ve kendimize yönelik algılarımızı düzenler. Standartlara uyumumuzla ilgili kendimizi değerlendirme, utanma-suçluluk gibi karmaşık duygulara neden olabilir. Utanma, suçluluk, utanç ve gurur, kendine bilinçli duygular arasında yer alır. Kendine bilinçli duyguların ortaya çıkabilmesi için hayati standartların anlaşılması, kendilik bilincinin kazanılması ve bu standartlara göre kendini değerlendirme yeteneğinin edinilmesi gerekmektedir. Utanma ve suçluluk, hem bireysel hem de kişilerarası ilişkiler açısından önemli işlevlere sahip duygulardır. Olumsuz bir durumla karşılaştığımızda, kendimiz kendimize döner ve kendimizi değerlendirmeye başlarız. Ortaya çıkan utanma veya suçluluk, davranışımızı yönlendirir ve kendi gözümüzde kim olduğumuzu etkilemeye başlar. Kendimize yönelik algımız, diğer insanlarla ilişkilerimizde etkilidir ve tüm yaşam boyunca kişilerarası bağlamda davranışımızı etkilemeye devam eder. Utanma, bireyin kendi standartları ve kuralları çerçevesinde davranışını yanlış yorumladığında ve endişesini tüm benliğine odakladığında ortaya çıkar. Bir negatif deneyimle karşılaşıldığında, benlik acımasızca değerlendirilir ve kötü olay benliğin yansıması olarak algılanır. Bu algı, küçük düşmüş, değersiz ve zayıf bir his yaratır. Utanma hisseden bireyler, saklanmak, kaybolmak veya hatta ölmek isteyebilirler. Duygusal yoğunluk ve benliğe yönelik saldırı, bu hissi ortadan kaldırma isteğini hemen tetikler. Utanma eğiliminde olan bireylerin, diğerlerini ve kendilerini yargılama eğiliminde oldukları, öfke ve düşmanlık hissettikleri ve daha az empatiye sahip oldukları görülmektedir. Suçlulukta, kaygının kaynağı belirli bir davranış veya böyle bir davranışa yol açan belirli bir benlik parçasıdır. Kendi eleştirisi yapıldığında, \"bir şey kötü yaptım\" düşüncesiyle pişmanlık ve gerginlik gibi hisler yaşanabilir. Bu olumsuz duygular, kendini zarar vermek yerine yanlış davranışı düzeltme motivasyonu sağlayabilir. Tüm benliğe atıfta bulunmadıkları için utanma kadar ağır sonuçları yoktur. Genel olarak, suçluluk hissi düzeltici davranışlar üretebileceği düşünülmektedir. Öz-saygı, bireylerin kendileri hakkında yaptıkları olumlu veya olumsuz referanslara dayanan uzun vadeli bir değerlendirmedir. İlgili literatürde, öz-saygı genel öz-saygı ve özel öz-saygı olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmada, genel öz-saygı vurgulanacaktır.(AI)
Atıf Sayısı :