Bu metinde, mesane materyallerinin makroskopik değerlendirme ve raporlama süreci hakkında bilgi verilmektedir. Metinde, mesanenin anatomisi, mesane biyopsileri ve sistektomi materyallerinin nasıl işleme alınması gerektiği gibi konular ele alınmaktadır.Mesane, dört yüzü olan, içi boş, boş iken ters piramit şeklinde, distandü durumda iken yuvarlak şekilli bir organdır. Mesane süperior, posterior ve her iki yanda inferolateral yüz olmak üzere dört bölüme ayrılmıştır. Süperior yüz pelvik pariyetal periton ile kaplıdır ve kubbe olarak adlandırılır, posterior yüz ise taban olarak bilinir. Trigon mesanenin tabanında yer alır ve mesane boynu ile devamlıdır, posterior ve inferolateral duvarların üretraya açılmak üzere birleştiği yerdir. Mesane öncelikle iliyak eksternal ve internal lenf düğümlerine drene olur, mesane boynunun bazı kısımları sakral veya common iliyak nodlara drene olabilir.Mesane biyopsileri, klinisyen tarafından bildirilen alındığı yer ve ölçüleri belirtilerek her biri farklı kaset ve kayıt numarası ile işleme alınmalıdır. Mesane transüretral rezeksiyon (TUR) materyaline oryantasyon güçtür. Örnek alınırken kasetler tamamen doldurulmamalı, kasetlere en fazla 1 gram doku koyulmalıdır. Materyalin miktarının fazla olduğu durumlarda kaset sayısının 10'u geçmemesi önerilir. Eğer farklı morfolojide alan dikkati çekiyor ise özellikle bu alanlardan da örneklemeye dikkat edilmelidir. İlk alınan parçalarda invazyon saptanmamış ise, yeni parça alarak olası invazyon ekarte edilmelidir. Tümörde lamina propriaya invazyonu saptanmış ise müskülaris propria invazyon olup olmadığını belirlemek için materyalin tamamını takibe almak uygun olabilir, bu patoloğun kişisel deneyimine göre değerlendirilerek karar verebileceği bir durumdur. Tümörden alınan materyal ile tümör tabanından alınan biyopsiler farklı kasetlerde ve farklı kayıtlar ile takibe alınmalıdır.Sistektomi materyali, kapalı olarak ve bekletmeden patoloji laboratuvarına ulaştırılmalıdır. Eğer aynı gün gönderilemeyecekse +4 °C'de saklanmalı, mesane içerisine %10'luk formalin enjekte edilmeli, materyal geniş bir kaba konarak üzerine materyalin 10 katı hacminde formalin konulmalıdır. Bu şartlar sağlanamaz ise, klinisyen ile irtibatta olunmalı ve klinisyenin doğru bir şekilde materyali açması ve mesane kavitesinin formalin ile teması sağlanmalıdır. Üreterler operasyon sırasında sütüre edilirken, ipliğin en az 2-3 cm uzunlukta olacak şekilde bırakılması sağlanmalıdır.Parsiyel sistektomi materyali cerrahi sınırları ve dış yüzeyi doku boyası ile boyandıktan sonra açılıp, %10'luk formalinde 24 saat tespit edilir. Tüm cerrahi sınırlardan parçalar alınır. Materyalin tüm dış yüzeyi çini mürekkebi ile boyanır, varsa prostat ve uterus da boyanmalıdır. Radikal sistektomi lezyonun tipine ve organın durumuna göre iki türlü açılabilir. Mesane ön duvardan makas ile Y harfi şeklinde insizyonla açılır, mantar veya parafin olan genişçe bir kaba iğnelenip sabitlenir. Üzerine %10'luk formaldehit koyularak 24 saat tespit edilmesi sağlanır. Tespit için konulacak formol miktarı materyalin 10 katı hacminde olmalıdır ve yağlı dokular yüzeye çıkma eğiliminde olacağı için gerekirse dokunun üzerine gazlı bez koymak suretiyle hava ile teması kesilmeli ve kuruması önlenmelidir. Mesane içine formol enjekte edilir, bir gece beklenir ve makas ile ön-arka yarılar ayrılacak şekilde yan duvarlardan kesit yapılır, prostat varsa mesane boynundan başlayarak keskin bıçak ile seri kesitler yapılır. Formol enjeksiyonu üretra klempe edildikten veya bağlandıktan sonra Foley sonda ile üretradan yapılabileceği gibi 50 ml'lik enjektör ile kubbe kısmından da yapılabilir. Açılan materyal fotoğraflanır ve fotoğraf üzerinde histoloji için alınan parçaların yeri belirlenir.Bu bilgiler, mesane materyallerinin makroskopik değerlendirme ve raporlama sürecinde dikkate alınması gereken önemli noktaları içermektedir.(AI)