İslam Coğrafyasında İçtimai Ve Siyasi Yapılanma Unsuru Olarak Mezhepler
Anahtar Kelimeler
Bu makalede, İslam coğrafyasında mezheplerin toplumsal ve siyasal yapılanma unsuru olarak ele alındığı belirtilmektedir. Mezhep kelimesinin lügat anlamı olan takip edilen yol ve inanç manalarını içerdiği ifade edilmektedir. Mezheplerin dinî bir kurum olması ve müntesip kitlesine sahip olması, toplumsal örgütlenme ve örgüt kültürünü araştıran sosyolojinin dikkatini çekmiştir. Mezheplerin siyasi tarafının da olduğu vurgulanmaktadır. Mezheplerin siyasi karakterli sorulara cevap verirken hem siyasete etki ettiği hem de mevcut siyasi gücün etkisinde kaldığı ifade edilmektedir. Mezheplerin hilafet veya imamet gibi konulara da değindiği belirtilmektedir. Mezheplerin coğrafî etki alanlarını genişletip taraftar kitlelerini büyütmesinde siyasi faillerin payının olduğu ifade edilmektedir. İslam ulemasının mezheplerin bağımsızlıklarından ödün vermek zorunda kaldığı ancak ilmî ve vicdanî bağımsızlıklarından taviz vermediği belirtilmektedir. Makalede ayrıca, hükümdarların medreselerde ders verenleri maaşa bağlama ve bazı ulemayı makam ve maddi destek ile taltif etme yoluyla ilim insanları üzerinde etkinlik kurmaya çalıştığı ifade edilmektedir.(AI)
Atıf Sayısı :
