Kronikleşen Postoperatif Ağrıda İntraoperatif Sinir Hasarının Rolü
Anahtar Kelimeler
Kronikleşen postoperatif ağrı, cerrahi operasyonlardan sonra en az üç ay süren, nöropatik karakterli bir ağrıdır. Bu ağrının gelişimi genellikle kadınlar ve gençlerde daha yüksek risk taşır. Genetik faktörler, özellikle Catechol-O-methyltransferase (COMT) polimorfizmi ve Melanocortin-1 reseptör geni, kronik ağrının oluşumunda rol oynayabilir. Preoperatif anksiyete de ağrının kronikleşmesinde etkili olabilir. Ağrı duyarlılığı arttığında anksiyete, kaygı, depresyon ve öfke gibi duygusal sorunlar ortaya çıkabilir ve ağrıyla başa çıkma yeteneği azalabilir.Cerrahi insizyonlar sonucunda oluşan uyaranlar, periferik ve santral ağrı merkezlerinde hücresel ve moleküler düzeyde değişikliklere neden olur. Kronikleşen ağrının inflamatuar, nosiseptif ve nöropatik karakteri, patofizyolojik mekanizmaların farklılıklarını gösterir. Ağrı, duyusal alanlarda hipersensitivite ve duyu kaybı bölgelerinin bir arada bulunduğu şekilde lokalize olabilir. Ağrı, yanıcı, batıcı, sızlayıcı, künt veya derin bir karaktere sahip olabilir ve mekanik uyarılara karşı aşırı hassasiyet gösterebilir.Cerrahi insizyon sonucu oluşan doku hasarı ve inflamasyon, ağrının temel nedenidir. Hasarlı sinir uçlarındaki uyaranlar, sodyum ekspresyonu ve artan glutamat salınımı ile ilişkili olarak elektriksel aktivite oluşturur. Bu elektriksel aktivite, periferik ve santral merkezlerde aşırı duyarlılığa neden olur. N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptörlerinin aşırı uyarılması da kronikleşen ağrının patofizyolojisinde önemli bir rol oynar.Kronikleşen postoperatif ağrıda intraoperatif sinir hasarı da önemli bir faktördür. Sinir hasarı sonucunda sinir sistemi uyaran girişi azalır ve duyu kaybı oluşabilir. Nörotransmitterler, ağrı modülasyonunda inhibitör ve eksitatör yanıtlar oluşturur. Serotonin, norepinefrin ve endojen opioidler, ağrıyı modüle eden etkili mediyatörlerdir. Ağrının algılanması limbik sistem aktivasyonu ile gerçekleşirken, bilişsel yeniden yapılandırma kronikleşen ağrı semptomlarının azalmasına yardımcı olabilir.(AI)
Atıf Sayısı :