Vücuttaki asit-baz dengesi, hidrojen iyonu konsantrasyonunun korunmasına bağlıdır. Hidrojen iyonu konsantrasyonu, asit-baz reaksiyonlarını etkileyerek organ fonksiyonlarını önemli ölçüde etkiler. Bu nedenle, hidrojen iyonu konsantrasyonu dengesi, anestezi ve yoğun bakım uygulamalarında önemli bir konudur. Asit, proton vericisi (H+) olarak adlandırılırken, baz ise proton alıcısı olarak tanımlanır. Arter kanında H+ miktarı 40 nEq/L veya 40 x 10-9'dur. Bu nedenle, H+ miktarı negatif logaritmasına çevrilerek pH değeri elde edilir. Normal fizyolojik pH değeri 7.40'tır. pH değeri 7.35'in altındaysa asidoz, 7.45'in üstündeyse alkaloz olarak adlandırılır. Asit-baz dengesinin korunmasında kimyasal tamponlama, respiratuar kompanzasyon ve renal kompanzasyon gibi mekanizmalar görev alır. Kimyasal tamponlar arasında bikarbonat, hemoglobin, diğer intrasellüler proteinler, fosfatlar ve amonyak bulunur. Respiratuar kompanzasyon, beyin sapı ve akciğerlerin rol aldığı bir süreçtir. Renal kompanzasyon ise böbreklerin HCO3- tutabilme, üretme ve H+ iyonlarını elimine etme gibi işlevleriyle asidozların düzeltilmesinde önemli bir rol oynar. Respiratuar asidoz, PaCO2 düzeyindeki bir yükselme ile karakterizedir. Bu durumda H artışı ve pH düşmesi görülür.(AI)
Atıf Sayısı :
