Parasetamol (asetominofen), dünyada en yaygın olarak kullanılan ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlardan biridir. Özellikle çocuklar ve ergenler arasında, kazara veya intihar amaçlı olarak parasetamol zehirlenmeleri sıkça görülmektedir. Parasetamol zehirlenmeleri, ilacın ucuz ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle çocuk acillerine sık başvuru nedenlerinden biridir. Amerika'da yılda yaklaşık 30.000 vaka bildirilmiştir. Ülkemizde de parasetamol zehirlenmeleri önemli bir yer tutmaktadır. Parasetamolün karaciğer yetmezliğine yol açabilen hepatotoksisite etkisi, zehirlenmenin tanı ve tedavisinin önemini artırmaktadır.Parasetamol, karaciğerde metabolize olan bir ilaçtır. Büyük bir kısmı karaciğerde toksik olmayan formlara dönüştürülerek idrarla atılır. Ancak toksik dozda alındığında, toksik bir metabolite dönüşerek hücresel hasara ve karaciğer nekroza neden olabilir. Parasetamol tedavi dozu çocuklarda 4-6 saatte bir 10-15 mg/kg/doz olarak önerilmektedir. Toksik doz ise çocuklarda 6 yaş altında 200 mg/kg, 6 yaş üzerinde 10 gram veya 150 mg/kg'dan fazla alınmasıdır.Parasetamol zehirlenmesi klinik olarak dört evrede incelenir. İlk evrede genellikle hafif semptomlar görülürken, ikinci evrede sessiz bir dönem yaşanır ve karaciğer enzimlerinde hafif yükselme gözlenebilir. Üçüncü evrede ise hepatik yetmezlik ve hepatik ensefalopati gelişebilir. Bu evrede ölümler sıkça görülür. Dördüncü evrede ise hastalar iyileşme sürecine girerler.Parasetamol zehirlenmesi tanısı için toksik doz alım sonrası parasetamol düzeyi ölçülebilir. Tedavi ise erken tanı ve destekleyici tedavi ile yapılır.(AI)
Atıf Sayısı :
