Mikotoksinler, başta Aspergillus, Penicillium
ve Fusarium olmak üzere çeşitli küf türleri tarafından sentezlenen,
ısıya dayanıklı ve düşük molekül ağırlıklı toksik sekonder metabolitlerdir. Bu
bileşikler hem insan hem de hayvan sağlığı üzerinde akut veya kronik toksik
etkiler gösterebilir. Özellikle mısır, buğday, arpa, yer fıstığı, fındık ve
kuru meyveler gibi tarımsal ürünlerde tarlada, hasat sırasında veya yetersiz
depolama koşullarında gelişen küfler aracılığıyla oluşurlar. Mikotoksinlerin
gözle görülmemesi ve pişirme gibi işlemlerle yok edilememesi, onları sinsi ve
tehlikeli bir halk sağlığı sorunu haline getirir. Aflatoksin B₁, okratoksin A,
zearalenon, deoksinivalenol ve fumonisinler en yaygın ve tehlikeli
mikotoksinler arasında yer alır. Bu toksinler; karaciğer, böbrek, bağışıklık ve
üreme sistemlerinde ciddi hasarlara yol açabilir, bazıları ise karsinojeniktir.
Mikotoksinler doğrudan kontamine ürünlerle veya hayvanlar yoluyla dolaylı
olarak insanlara geçebilir. Örneğin, aflatoksin B₁ ile beslenen hayvanların
sütünde aflatoksin M₁ tespit edilebilir. Mikotoksinlerle mücadelede iyi tarım
uygulamaları, uygun hasat ve depolama koşulları, mikotoksin bağlayıcı maddeler
ve düzenli analizler büyük önem taşır. Gıda güvenliğini sağlamak için yasal
sınırlar belirlenmiş ve izleme sistemleri geliştirilmiştir.
Kitap Adı:
Veteriner Halk Sağlığı
Atıf Sayısı :
