Tiroid bezi, metabolik hızın ve gelişimin düzenlenmesinde
merkezi rol oynayan bir endokrin organdır.Tiroid bezinin histolojik
organizasyonu, embriyolojik kökeni, moleküler düzenleyicileri ve klinik açıdan
önemi ele alınmıştır. Tiroid bezi, endoderm kökenli median tioid
divertikülünden gelişen foliküler hücreler ile nöral krest kökenli
ultimobrankial cisimciklerden türeyen parafoliküler (C) hücrelerin birleşimiyle
oluşur. Bu gelişim sürecinde NKX2.1 ve PAX8 gibi transkripsiyon faktörleri,
hücresel farklılaşma ve morfogenezde belirleyici rol oynar. Histolojik olarak
tiroid parankiması, kolloid ile dolu yuvarlak veya oval foliküllerden ve bu
folikülleri çevreleyen tek katlı kübik/prizmatik foliküler hücrelerden oluşur.
Foliküller arasında bulunan parafoliküler hücreler, kalsitonin salgılayarak
kalsiyum homeostazına katkı sağlar. Tiroidin yapısı, ince bir fibröz kapsül ve
yoğun vasküler ağ ile desteklenmiştir. Tiroid hormonlarının sentezi, iyot
alımı, tiroglobulin sentezi, iyotlanma ve hormonların endositoz yoluyla salımı
gibi çok basamaklı mekanizmaları içerir. Hücre düzeyinde TSH aracılı sinyal
iletimi, primer silyum, endositoz ve lizozomal yıkım mekanizmaları bu sürece
dahildir. Klinik olarak, otoimmün kökenli Hashimoto tiroiditi ve Graves
hastalığı, tiroidin histolojik yapısında belirgin değişikliklere yol açar.
Tiroid kanserleri ise, histolojik farklılaşma düzeylerine göre sınıflandırılmış
olup, bu sınıflandırma tümörlerin hücresel kökeni, morfolojik özellikleri ve
moleküler profilleri temel alınarak yapılmaktadır. Tiroidin histolojik
yapısının ve gelişimsel süreçlerinin anlaşılması, tiroid patolojilerinin
tanısı, sınıflandırılması ve klinik yönetimi açısından büyük önem taşır.
Kitap Adı:
Tanıdan Tedaviye Tiroid Kanserleri
Atıf Sayısı :
