Aerobik ortamda endospor oluşturan, Gram pozitif basil
yapısındaki bakterilerdir. Gram pozitif aerop sporlu basiller, çoğunlukla
içerisinde tek bir türün bulunduğu onbeş cins içerisinde dağılmıştır. İnsan
sağlığı açısından önemli olanlar Bacillus cinsi içerisinde yer
almaktadır. Bu cins içerisindeki bakterilerin çoğu doğada yaygın olarak bulunan
saprofit bakterilerdir. Şarbon etkeni B. anthracis dışındakiler
genellikle fırsatçı patojenlerdir. B. cereus, B. thuringienis, B.
licheniformis, B. subtilis, B. circulans, B. megaterium ve B. brevis gibi
türler, besin zehirlenmesi, endofdalmit deri ve yumuşak doku infeksiyonu gibi
infeksiyonlara neden olurlar. B. anthracis, cinsin en çok bilinen ve en
ölümcül infeksiyonlara yol açan türüdür. Neden olduğu Şarbon hastalığı,
zoonotik bir hastalık olup insanlara deri, sindirim ve solunum yoluyla bulaşır.
Bulaşma yoluna bağlı olarak, deri, gastrointestinal ve inhalasyon şarbonu adı
verilen üç farklı klinik tabloya neden olur. Her üç klinik durumda ölümcül
seyredebilir. Hastalıktan korunmak için hayvanlara ve insanlara uygulanan aşı
mevcuttur. Önceleri penisiline duyarlı iken günümüzde beta laktamaz üreten
suşları nedeniyle tedavi ve profilakside siprofloksasin tercih edilmektedir.
Günümüzde B. anthracis zoonotik bir hastalık etkeni olmanın yanısıra
biyolojik silah/biyoterör ajanı olarak da kullanılabilmektedir. B. cereus
ise gıda kaynaklı hastalıklara neden olan bir bakteridir. Genellikle besin
zehirlenmeleri şeklinde görülen bu hastalıklar kusmanın baskın olduğu emetik ya
da ishalin baskın olduğu diyareik klinikle seyreder. Diğer Bacillus
türleri de nadir olarak gıda kaynaklı infeksiyonlara neden olabilirler. Bacillus
türleri biyoteknolojide sık faydalanılan bakterilerdendir. B. subtilis
başta olmak üzere pek çok Bacillus türü; antibiyotik ve enzim üretimi,
biyoremidasyon ve biyolojik pestisit olarak kullanılmaktadır. Buna ek olarak
bazı Bacillus türlerinden probiyotik olarak yararlanılmaktadır.
Atıf Sayısı :