Bu bölümde, Osmanlı döneminde inşa edilen tarikat yapıları olan tekkelerin mimari özellikleri, fonksiyonları ve tipolojileri ele alınmaktadır. Osmanlı tekkeleri, tasavvufun sosyal hayattaki önemine paralel olarak şehirlerin manevi merkezleri olmuş ve ibadet, eğitim, barınma gibi birçok işlevi bir arada sunmuştur. Tekkeler, “âsitâne”, “dergâh”, “zaviye” gibi çeşitli adlarla anılmış ve bağlı oldukları tarikatın yapısına göre farklı fonksiyonlar üstlenmiştir. Osmanlı tekkeleri genellikle bir ibadet alanı (tevhidhane/semahane), şeyh odası, derviş hücreleri, türbe, mutfak ve misafirhane gibi birimlerden oluşmuştur. Mimari planları bulundukları dönemin ve bölgenin özelliklerine göre çeşitlenmiş, özellikle İstanbul’daki tekkeler farklı üslupları yansıtmıştır. Klasik Osmanlı döneminde tekkeler merkezi plan anlayışıyla tasarlanırken, Batılılaşma sürecinde Avrupa etkileri görülmeye başlanmıştır. Tekkeler sadece dini merkezler değil, aynı zamanda sosyal dayanışma ve eğitim kurumları olmuş, vakıf sistemiyle desteklenmiştir. İstanbul Yenikapı Mevlevihanesi ve Galata Mevlevihanesi gibi önemli örnekler, Osmanlı tarikat yapılarının mimari zenginliğini yansıtır.
Atıf Sayısı :