Anadolu’nun doğusu başta olmak üzere bölgedeki beylikleri bir araya getirerek MÖ 9-7. yüzyıllarda önemli bir devlet kuran Urartular (Bianili), hayvancılık ve hayvancılığa dayalı bir tarımsal yaşam tarzını benimsemiştir. Urartular ile artık devlet kontrolünde kentler kurulmaya başlanmış, madencilikte demirin yoğun olarak kullanımı ile taş işçiliği dolayısıyla mimari gelişmiştir. Doğu Anadolu’nun tarihî devirlere geçmesi, Anadolu’nun diğer bölgelerinden çok daha sonra Urartu yazısıyla gerçekleşmiştir. Seramikte seri üretime yönelik çömlekçi çarkının kullanımı, gelişmiş fırınlama teknikleri, bronz, demir eşyalar, aletler, silahlar ile çeşitli madenlerden takılar Urartu ile bölgeye kazandırılan yeniliklerdendir. Doğu Anadolu’nun zorlu coğrafi şartları ve iklimine rağmen Doğu Anadolu’nun dönüşümünde ve gelişiminde en önemli siyasi unsuru Urartu Devleti sağlamıştır.  Urartu’nun bu zorlu coğrafya ve siyasi atmosferde var olmak için verdiği mücadeleyle birlikte kazandırdığı yenilikler Urartu’nun MÖ 7 yüzyılın ikinci yarısındaki muhtemel yıkılışına kadar bölge için öncü olmuştur. Urartu sonrası halkın durumu tam olarak bilinmemekle birlikte Urartu’nun mimari, tarım, sulama, seramik gibi konularda oluşturduğu yeniliklerin devam ettirilemediği görülmektedir. Urartu sonrası halkın güvenlik kaygılarının ön plana geçtiği ve kültürel geleneği devam ettiremediği veya kuzeye doğru bir göç gerçekleştirerek kültürlerini kaybettikleri düşünülmektedir. Buna rağmen yol, savunma yapıları, madencilik, mimari ve özellikle de su yapılarında ulaşılan seviye, doğunun sonraki toplumlarına Urartu’nun bıraktığı en önemli miraslardandır.