Lipit Metabolizmasının Ve Apolipoproteinlerin Alzheimer Hastalığına Etkisi
Anahtar Kelimeler
Alzheimer
hastalığı (AH), yaşlanma ile kendini gösteren, beyinde amyloid beta (Aβ)
ve nörofibriler yumakların birikimi ile oluşan nöropatolojik bir hastalıktır.
AH’de özellikle hafıza merkezi olarak bilinen hipokampus bölgesi etkilenir ve beynin
işlevsel faliyetleri yavaşlar. Bu durum beyindeki hücrelerin ölümü ile sonuçlanır.
AH gelişimi üzerine etkili birçok risk faktörü bulunmaktadır. Bu faktörlere
örnek olarak genetik, yaş, cinsiyet ve eğitim gibi durumlar verilebilir. Lipitler beyin için önemli olan ve
beynin kuru ağırlığının büyük kısmını oluşturan biyomoleküllerdir. Beyin, lipitleri glukozdan gerekli enerjiyi
sağlayamadığı durumlarda kullanır. Literatürde lipit
metabolizmasında görülen değişikliklerin ve apolipoproteinlerin AH gelişimini,
beyin fonksiyonlarını ve hafızayı nasıl etkilediğini belirlemeyi amaçlayan
çalışmalar mevcuttur. Bu bölümde, bu konular hakkında yapılan çalışmalar
incelenmiştir. İlgili çalışmaların
geneli lipit metabolizmasında görülen değişikliklerin AH ile doğrudan ilişkili
olabileceğini ifade etmektedir. Kolesterolün hipokampal ve serebral kortekste
birikmesi öğrenme ve hafızayı olumsuz yönde etkilemektedir. Kolesterol, AH’nin
önemli faktörü olan Aβ
plaklarının artmasına neden olabilir. Fakat kolesterolün AH’nin gelişimine olan
etkileri yaşa ve doza bağlı olarak değişebilmektedir. Lipoproteinler,
lipitlerin vücutta taşınmasını sağlayan moleküllerdir. Apolipoprotein E4
(ApoE4) içeren lipoproteinler AH için önemli genetik risk faktörleri arasında
gösterilmektedir. Ayrıca ApoE4’ün yapısında görülen bir mutasyon AH’nin görülme
olasılığını artırmaktadır. Lipit metabolizmasının ve apolipoproteinlerin AH’nin
patofizyolojisinde rolü önemlidir ve bu konu hakkında net sonuçların elde edilebilmesi
için daha fazla çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Atıf Sayısı :