Diyarbakır İli Bitkisel Üretim Deseni Ve Şekilleri
Anahtar Kelimeler
Diyarbakır,
Türkiye’nin Güneydoğu bölgesinde yer alan tarihi bir şehirdir ve tarım tarihi
oldukça eskiye dayanır. Diyarbakır, tarih öncesi dönemlerden beri tarım yapılan
bir bölgedir. Fırat Nehri ve Dicle Nehri gibi büyük su kaynakları, bölgedeki
tarımın temelini oluşturmuştur. Tarım alanlarının sulanması, verimliliği
artırmış ve farklı ürünlerin yetiştirilmesini sağlamıştır. Diyarbakır, verimli
toprakları ve iklim koşulları sayesinde, her zaman önemli bir tarım merkezi
olmuştur. Diyarbakır ilinde tarımsal ürün deseni, ilin coğrafi koşulları ve
iklim özellikleriyle yakından ilişkilidir. Diyarbakır ili kuru tarımsal üretim
alanlarında buğday (kuru), arpa, mercimek, nohut, aspir, susam, ayçiçeği gibi
ürünler yetiştirmeye elverişlidir. Sulanabilir üretim alanlarında ise buğday
(sulu), çeltik, soya, domates, biber, salatalık, patlıcan, soğan, sarımsak,
kavun/karpuz, patates, fasulye, mısır, pamuk, tütün, ayçiçeği gibi ürünler
yetiştirmeye elverişlidir. Sulu tarım alanları yönünden, özellikle bölgede
hâlihazırda inşa edilen ve edilmekte olan barajların yapılmasından sonra ana
ürün olarak buğday, pamuk, mısır, ayçiçeği, kuru soğan, tarla domatesi, tarla
biberi başta olmak üzere ekilmekte, ekilecek birçok tarımsal ürünlerin yanı
sıra ekilecek ikinci ürün tarımında örneğin; pamuk (çok erkenci çeşitler),
mısır (erkenci çeşitler), ayçiçeği, susam, soya, aspir bitkileri önem
kazanacaktır. Tarıma dayalı sanayi ile tarımsal ürün deseni arasındaki ilişki,
karşılıklı etkileşime dayalı bir ilişkidir. Tarım, sanayi için hammadde kaynağı
sağlarken, sanayi de tarım için girdi ve pazar sağlar. Diyarbakır ilinde
özellikle Silvan barajının faaliyete geçmesi ile sulanan alanların artması ile
bitki deseninin değişimi olacaktır. Bu değişimin bilinçli yapılması çok büyük
önem taşımaktadır. Buna yönelik olarak tarımsal üretim küme yapısı içerisinde
var olan paydaş ve aktörlerin etkilenme ve görev ifa etmelerine yönelik kısa,
orta ve uzun vadeli planlama ve hazırlık uyum süreci projeleri gereklilik arz
etmektedir. Tarımsal üretim küme yapısı tedarikçi, alt tedarikçi, üretim,
pazarlama, direk ve indirek sektör/aktörlerinin bir bütün içinde el
alınmalıdır. Geleceğe yönelik olarak tarımsal ürün deseni, bir dizi faktörü
dikkate alarak sürdürülebilirlik, gıda güvencesi ve çevresel koruma hedeflerini
karşılamak amacıyla teknik prensipler dikkate alınarak Diyarbakır ilinin
tarımsal yapısı ve gelecek perspektifleri dikkate alınarak tasarlanmalıdır.
Kitap Adı:
Diyarbakır’ın Tarım Potansiyeli Ve Gelişimi
Atıf Sayısı :
