Sürdürülebilir Sulu Tarım: Toprak Tuzluluğu, Belirlenme Teknikleri Ve Yönetimi
Anahtar Kelimeler
Dünyanın birçok bölgesinde toprak tuzluluğu (özellikle
sodyum yönünden tuzlanma) sürdürülebilir tarım için önemli bir tehlike
oluşturur. Toprak tuzluluğu, toprak verimliliğini ve bitkilerin su alımını
azaltan toksik etkisi nedeniyle artan bir tehdittir. Tehdit, özellikle kurak ve
yarı kurak iklim bölgelerinde drenaj eksikliği görülen alanlarda görülmektedir. Toprak tuzluluğu toprak ve su materyalin tuz içermesi sonucu
oluşabilir. Ek olarak jeolojik yapı, iklim, denizden uzaklık, topografik
özellikler, doğal drenaj yapısı gibi faktörlerde nedenleri içinde sayılabilir.
Bu kısım kurak alan tuzluluğu olarak geçmektedir. Kurak alan tuzluluğunun
aksine, ikincil tuzluluk, sulu tarım gibi insan faaliyetleri nedeniyle toprağın
tuzlanmasını ifade eder. Sulu tarım alanlarındaki tuzluluk probleminde ise
sulama suyu kalitesinin düşük olması, uygun sulama tekniklerinin kullanılmaması,
drenaj olanaklarının yetersizliği ve yüksek taban suyunun varlığı önemli birer
etkendir. Bu koşullar altında sulama oranının düşük olması ve sulama
yönetiminde başarısızlık beklenebilir. Günümüzde iklim değişiminin var olmasına bağlı kuraklığın
olduğu koşullarda özellikle büyük sulama projelerine sahip havzalarda sulama
suyu ve toprağın tuzluluğu durağan olmayan dinamik sürece sahip olduğundan
tuzlu toprakların uygun bir şekilde izlenmesi ve yönetilmesi gerekmektedir. Bu
işlemin yapılması tarımdaki sürdürülebilirlik kavramını çevresel boyutta önemli
kılmaktadır. Tarımsal üretim ve su yönetimi için bu tür proje alanlarında son
teknoloji ürünlerini barındıran ölçümleme cihazlarının entegrasyonları
sağlanarak veri kestirimleri, modellemeleri ve algoritma geliştirimlerini
içinde barındıran görüntüleme teknikleri, jeo-istatiksel yaklaşımlar, bulanık
mantık, yapay sinir ağları ve yapay zekâ vb. araçlar kullanılmalıdır. Ek olarak
uluslararası projelerin artırılması ve küresel düzeyde sonuçların
paylaşılmasına gidilmelidir. Böylelikle çalışılan sahalardan elde edilen
sonuçlarla doğal tuzluluk oluşum alanlarındaki problemler ve drenaj sorunu olan
alanlarda yüksek taban suyu-tuzluluk ilişkileri daha iyi irdelenerek alt toprak
katmanlarında, bitki kök bölgesinde ve diğer ilgili tüm alanlarda tuzluluk ve
alkalilik sorununa çözüm olacak bir program oluşturulabilir. Bu kapsamda sulu
tarımın sürdürülebilirliği için toprak tuzluluğunun belirlenmesi, toprak ve su
tuzluluğunun tarımsal ürün üzerindeki etkileşimleri ve topraktaki tuzluluğun
yönetim ilkeleri kitabın bu bölümünde verilmeye çalışılmıştır.
Atıf Sayısı :