Pankreas kanseri, pankreasın kanserli hücrelerle büyümesi ve yayılması sonucu oluşan bir hastalıktır. 2017 yılında ABD'de 53,670 yeni pankreas kanseri vakası tespit edilmiş ve 43,090 kişi pankreas kanserinden hayatını kaybetmiştir. Pankreas kanseri, diğer kanser türlerine göre daha kötü bir prognoza sahiptir ve genellikle %7.2'lik bir 5 yıllık sağkalım oranına sahiptir. Pankreas kanseri insidansı, obezite ve diyabet gibi olası risk faktörlerinin artmasıyla birlikte artmaktadır. 2050 yılında kansere bağlı ölümlerin liderliğini yapması beklenmektedir.Pankreas kanseri gelişiminde birçok risk faktörü bulunmaktadır. Yaş, 75-84 yaş aralığında en sık görülen yaş grubudur ve erkeklerde biraz daha sık görülür. Sigara içmek, pankreas kanseri riskini iki kat artırırken, aile öyküsü olan kişilerde görülme ihtimali 2-3 kat daha fazladır. Beslenme alışkanlıkları da pankreas kanseri riskini etkileyebilir. Yağlı ve liften fakir bir diyet, meyve ve sebze tüketiminde azlık pankreas kanseri riskini artırır. Diyabet, pankreas kanseri gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Kronik pankreatit, özellikle ailesel kronik pankreatitte pankreas kanseri riskini 20 kat artırır.Periampüller bölge tümörleri, pankreas, duodenum, ampulla Vateri ve distal koledok gibi bölgelerde görülen bir grup kanserdir. Bu tümörlerin semptomları, klinik bulguları, tanı ve tedavisi benzerdir. Pankreas kanseri en sık görülen tümör olup en kötü prognoza sahiptir, ampulla Vateri tümörleri ise en iyi prognoza sahiptir.Pankreas kanseri genellikle çevresel ve genetik faktörlerin etkileşimi sonucu oluşur. Ailede pankreas kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir. Bazı genetik mutasyonlar da pankreas kanseri gelişimine katkıda bulunabilir. Örneğin, CDKN2A (p16), BRCA2, PALB2 ve MSH2 gibi kromozomlarda mutasyonlar saptanmıştır. Lynch sendromu ve familial adenomatozis polipozis gibi bazı genetik sendromlar da pankreas kanseri riskini artırır.Pankreasın premalign lezyonları arasında intrapapiller müsinöz neoplazi (IPMN), müsinöz neoplazi, high grade displazi ve nöroendokrin tümörler bulunur.Pankreas kanserinin semptomları arasında halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık, karın ağrısı, epigastrik ağrı, idrar renginde değişiklik, sarılık, kusma, sırt ağrısı, depresyon, ishal, kusma, steatore ve tromboflebit bulunur.Pankreas kanserinin klinik bulguları arasında sarılık, hepatomegali, sağ üst kadranda kitle, kaşeksi ve safra kesesinin ağrısız ele gelmesi (Courvoisier-Terrier bulgusu) yer alır.Pankreas kanserinin yerleşimine göre klinik özellikleri farklılık gösterir. Pankreas başı ve unsinat kısım kaynaklı tümörler erken evrede tanı konabilirken, gövde ve kuyruk tümörleri genellikle ileri evrede tanı alır. Ampulla Vateri, distal safra yolu ve duodenum 2. kısım tümörleri daha iyi bir prognoza sahiptir.Pankreas kanserinin patolojik evrelemesi, hastanın tedavisi ve prognozunu belirlemede önemlidir. Evrelemede Tümör, Lenf Nodu ve Metastaz (TNM) sınıflaması kullanılır. Evreleme, tümör boyutu, lenf nodu metastazı ve uzak organ metastazı gibi faktörlere göre yapılır.(AI)
Atıf Sayısı :