Birinci Seçenek Anti-tüberküloz İlaçlara Karşı Moleküler Direnç Mekanizmaları
Anahtar Kelimeler
Tüberküloz (TB), Mycobacterium tuberculosis (Mtb) adlı bakterinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. TB, COVID-19 pandemisi öncesinde tek bir enfeksiyon kaynaklı ölüm nedeni olarak kabul ediliyordu. Dünya Sağlık Örgütü'nün 2022 raporuna göre, 2021 yılında dünya genelinde yaklaşık 10.6 milyon insanın TB ile enfekte olduğu ve 1.6 milyon insanın TB nedeniyle öldüğü bildirilmektedir. TB tedavisinde kullanılan birinci seçenek ilaçlar arasında izoniazid (INH), rifampisin (RIF), etambutol (EMB) ve pirazinamid (PZA) bulunmaktadır. Ancak, bazı TB vakalarında bu ilaçlara karşı direnç gelişebilmektedir. Bu direnç mekanizmaları arasında gen mutasyonları, hücre duvarı değişiklikleri ve efluks pompalarının aşırı çalışması gibi faktörler yer almaktadır. Bu bölümde, INH direncine neden olan gen mutasyonları ve polimorfizmler gibi genetik mekanizmalar açıklanmaktadır. INH, bir ön ilaçtır ve etkinlik gösterebilmesi için KatG enzimi tarafından aktive edilmelidir. INH aktive olduğunda, mikobakteriyel hücre duvarının temel bileşeni olan mikolik asitlerin üretimini inhibe ederek bakteri lizisine katkıda bulunur. INH direncine neden olan mutasyonlar genellikle KatG ve InhA genlerinde bulunmaktadır. Bu bilgiler, TB tedavisinde ilaç direnci ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.(AI)
Atıf Sayısı :
