Sekonder hiperparatiroidi, paratiroid bezinden salgılanan parathormonun (PTH) kalsiyum düzenlemesindeki önemli rolü nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, hipokalsemi, hiperfosfatemi ve azalmış aktif D vitamini gibi nedenlere bağlı olarak artmış PTH salgılanmasıyla karakterizedir. Sekonder hiperparatiroidi genellikle kronik böbrek hastalığı ve vitamin D eksikliği gibi durumlarla ilişkilidir. Fosfor birikimi, yüksek fosfor konsantrasyonunun PTH salgılanmasını artırması nedeniyle sekonder hiperparatiroidinin gelişiminde önemli bir faktördür. Kalsiyum düzeyinin düşmesi, intestinal kalsiyum emiliminin azalması, PTH'nın kalsiyumu yükseltici etkisine direnç oluşması ve yüksek fosfor seviyelerine bağlı olarak kalsiyumun presipitasyonu da sekonder hiperparatiroidinin nedenleri arasındadır. Aktif D vitamini düzeyinin azalması, paratiroid hücrelerinin proliferasyonunu artırarak sekonder hiperparatiroidinin gelişimine katkıda bulunur. Ayrıca, fibroblast growth factor-23 (FGF-23) ve αKlotho gibi diğer faktörlerin de sekonder hiperparatiroidi üzerinde etkisi vardır. Sekonder hiperparatiroidi, kemik sağlığı ve kardiyovasküler sistem üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu nedenle, bu durumun erken teşhis ve tedavisi önemlidir.(AI)