Primer hiperparatiroidi (PHPT), paratiroid bezlerinin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalığın tedavi yaklaşımları yıllar içinde değişiklik gösterse de, temel hedef normokalsemiyi sağlamak ve olası komplikasyonları önlemektir. Cerrahi tedavi, bu hedefe ulaşmada temel yaklaşımdır. Semptomatik hiperkalsemili PHPT hastalarında cerrahi tedavi, kesin tedavi seçeneği olarak kabul edilmektedir. Asemptomatik PHPT hastalarında ise cerrahi için belirli kriterler geliştirilmiştir. Bunlar arasında sürekli olarak yüksek kalsiyum seviyeleri, osteoporoz veya kemik kırığı, böbrek taşları gibi durumlar yer almaktadır. Ayrıca, yaş faktörü de cerrahi tedavi için bir endikasyon olabilir. Cerrahi tedavi, PHPT hastalarının semptomlarını ve metabolik bozukluklarını düzeltebilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Cerrahi tedavide ise teknolojik gelişmeler sayesinde daha sınırlı ve minimal invaziv cerrahi yöntemler kullanılmaktadır. Ayrıca, intraoperatif hızlı PTH ölçümü de cerrahi başarısını artıran bir faktördür. Sonuç olarak, PHPT tedavisinde cerrahi tedavi hala en etkili ve yaygın olarak kullanılan yöntemdir, ancak medikal tedavi seçenekleri de gelişmektedir.(AI)