Madde Kullanım Bozuklukları Psikofarmakolojisi
Anahtar Kelimeler
Madde kullanım bozuklukları, hem bireyin hem de toplumun etkilendiği ve kişisel ve çevresel faktörlerin rol oynadığı önemli bir sağlık sorunudur. Bu bozukluklar, bağımlılığa neden olan maddelerin beyindeki dopaminerjik yolakları etkileyerek keyif ve hoşluk hissi sağlamasıyla ortaya çıkar. Bu nedenle, kullanıcılar bu maddeleri tekrar kullanma motivasyonuyla karşı karşıya kalır ve zamanla daha fazla madde kullanma ihtiyacı duyarlar. Maddeden uzaklaşma veya alınamama durumunda kişinin yaşadığı olumsuz deneyimler, bağımlılığı pekiştirir. Bu bölümde, madde kullanım bozukluklarının farmakolojik tedavisinde kullanılan psikotrop ilaçlardan bahsedilmektedir.Opioid kullanım bozukluğunun tedavisinde buprenorfin ve metadon gibi ilaçlar önemli rol oynamaktadır. Buprenorfin, opioid reseptörlerini kısmen aktive ederek etki gösteren bir ilaçtır. Eğer kişi eroin kullanmıyorsa, buprenorfin opioid reseptörlerini kısmen aktive eder. Ancak eroinle birlikte kullanılırsa, buprenorfin yoksunluk belirtilerine neden olur. Buprenorfinin yan etkilerini önlemek için nalokson ile kombinasyon halinde kullanılan buprenorfin/nalokson da tercih edilmektedir.Metadon ise opioid reseptör agonisti olan bir ilaçtır. Beyindeki opioid reseptörlerine bağlanarak etki gösterir. Buprenorfine kıyasla bağımlılığa neden olma ve kötüye kullanılma riski daha yüksektir.Naltrekson ise opioid reseptörlerinde antagonizma yaparak etkisini gösteren bir ilaçtır. Opioidlerle birlikte kullanıldığında yoksunluk belirtilerini derinleştirir. Naltrekson, naloksonun aksine oral yolla da alınabilir.Bu ilaçlar, opioid kullanım bozukluğunun tedavisinde etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak tedavi öncesinde hastaların durumu ve ihtiyaçları dikkate alınarak doğru dozaj ve tedavi planlaması yapılmalıdır.(AI)
Atıf Sayısı :