Bu bölümde, parenteral dışı insülin tedavi seçeneklerine ve bu konuda yaşanan gelişmelere yer verilmektedir. İnsülin, tip 1 diyabetik bireylerin tamamında, tip 2 diyabetiklerin ise önemli bir kısmında endike olup plazma kan glukozu düzeylerini en etkili şekilde düşüren tedavi ajanıdır. Ancak glisemik hedeflere ulaşamayan tip 2 diyabetik hastalarda insülin tedavisine geçişte bazı zorluklar yaşanmaktadır. Bu zorlukların arasında hasta ve hekimlerdeki hipoglisemi korkusu, kilo artışından çekinilmesi ve tedaviye uyum zorluğu gibi faktörlerin yanında 'psikolojik insülin direnci' olarak da nitelendirilen, enjeksiyon ve damgalanma korkusunu içeren çekinceler yer almaktadır. Bu nedenle, parenteral dışı yollarla uygulanabilecek insülin tedavi seçenekleri gündeme gelmiştir. Bu seçenekler arasında inhaler, oral, nazal, bukkal ve transdermal yöntemler bulunmaktadır. Her bir yöntemin avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. İnhaler yöntemi ağrısız ve hızlı etkili olmasına rağmen bazı yan etkileri bulunmaktadır. Oral yöntem kolay kullanım sağlarken düşük biyoyararlanımı dezavantaj olarak gösterilmektedir. Nazal ve bukkal yöntemlerde ise ağrısızlık ve karaciğer ilk geçiş etkisi olmaması avantaj olarak gösterilirken, enzimatik degradasyon ve düşük biyoyararlanım dezavantaj olarak gösterilmektedir. Transdermal yöntem ise ağrısız olmasına rağmen ciltte hasarlanma riski bulunmaktadır. İnsülin tedavisinde parenteral dışı yöntemlerin kullanımı, insülin tedavisine uyumu artırabilir ve hastaların tedaviye başlamasını kolaylaştırabilir.(AI)