Yanıklar, cilt ve altındaki dokuların ısı, soğuk, elektrik, kimyasal veya radyasyona maruz kalması sonucu oluşan akut hasarlardır. Yanıklar, cilt ve ciltaltı dokularını etkilese de derinliği, yüzey alanı, neden olan etmen, enfeksiyon riski ve metabolik bozukluklar gibi faktörlerle tüm vücudu etkileyen bir travmadır. Yanıkların tedavisi, cerrahlar, hemşireler, terapistler ve diğer sağlık çalışanlarının birlikte çalışmasını gerektiren özel bir süreçtir.Yanıklar, dünya genelinde önemli bir mortalite ve morbidite nedenidir. Alev ve yüksek ısı yanıklarının sadece 35 milyon yaralanmaya, 2,9 milyon hastane yatışına ve 238 bin ölüme neden olduğu belirtilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, yanık nedeniyle yılda ortalama 180 bin kişi hayatını kaybetmektedir. Türkiye'de ise 2004 verilerine göre yanık nedeniyle 7851 hastane yatışı ve 173 ölüm gerçekleşmiştir.Yanık hastalarının ilk değerlendirmesi hayati öneme sahiptir ve dört önemli adımdan oluşur. Bu adımlar, hava yolu değerlendirmesi, diğer yaralanmaların belirlenmesi, yanık genişliğinin hesaplanması ve inhalasyona bağlı zehirlenmelerin tanılanmasıdır. Özellikle üst hava yollarının termal hasara veya duman inhalasyonuna bağlı olarak zarar görmesi, hayati tehlike oluşturabilir. Yanık yüzdesi %15'ten fazla olan hastalarda damar yolu açılmalı ve intravenöz sıvı desteği sağlanmalıdır. Geniş yanıklarda ise ideal olan iki adet damar yolu açılmasıdır. İkincil değerlendirme sırasında hastanın giysileri çıkarılıp yabancı cisimler uzaklaştırılmalı ve baştan ayağa dikkatlice incelenmelidir.Bu çalışmanın amacı, yanıkların önemini vurgulamak ve yanık hastalarının ilk değerlendirmesinde dikkat edilmesi gereken noktaları açıklamaktır. Yanıkların doğru ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi, hastaların sağlıklarını korumak ve komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.(AI)
Atıf Sayısı :