Farmakovijilans, ilaçların yan etkilerinin tespit edilmesi, değerlendirilmesi, anlaşılması ve önlenmesi ile ilgili bilim ve faaliyetlerdir. Modern ilaçlar, hastalıkların tedavisinde faydalı olsa da yan etkileri halk sağlığı sorunu oluşturur. Dünya Sağlık Örgütü, advers etkiyi ilaçların kullanıldığı dozlarda bireyde meydana getirdiği zararlı ve istenmeyen etki olarak tanımlar. Farmakovijilans, hastaların tedavi veya önleme sürecinde ilaçların en iyi şekilde kullanılmasını amaçlar. İyi bir farmakovijilans ile riskler ve risk faktörleri tanımlanarak zarar önlenebilir veya azaltılabilir. Hastalarla etkili iletişim kurulduğunda, ilaçların akılcı kullanımı ve advers etkilerden korunma sağlanabilir. Bu da her hastanın optimum tedaviyi almasını ve halk sağlığı programlarının etkililiğini artırır. Farmakovijilansın tarihçesi, amaçları ve günümüzdeki uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. İlaçların yan etkileri, 1848 yılında kloroform kullanımına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Lancet, 1893 yılından itibaren ilaçların yan etkilerini kaydetmeye başlamıştır. FDA, 1906 yılında ilaçların saf hallerinin formüle edilmesi gerektiğini belirten kuralları tanımlamıştır. 1936 yılında etilen glikol içeren sülfonamid, 107 hastanın ölümüne neden olmuş ve bu olay farmakovijilans ile ilgili yasal düzenlemelerin yapılmasını sağlamıştır. 1962 yılında talidomid kullanımına bağlı olarak fetal fokomeli görülmesi, ilaç güvenliliği-etkililiği ile ilgili yasal düzenlemelerin yapılmasına sebep olmuştur.(AI)
Atıf Sayısı :
