Location Of Local Governments In The Government System Of The Republic Of Turkey: Us And France Case Study
Bu bölümde, Türkiye Cumhuriyeti'nin hükümet sisteminde yer alan yerel yönetimlerin konumu, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa örnekleri üzerinden incelenmektedir. Hükümet sistemleri, devlet içindeki kurallar ve kurumlar kümesidir ve güçleri düzenler ve denetler (Hekimoğlu, 2009; 5). Hükümet sisteminin temeli, güçlerin ayrılığı teorisidir. Tarihsel süreçte, güçlerin ayrılığı Aristoteles'in çalışmalarından Polybius'un karma bir anayasa fikrine kadar uzanır. Bu teori, Amerikan ve Fransız Devrimleri'nin temel başlangıç noktası olmuştur. Liberal demokratik sistemlerde (Şenel, 2011; 194), bu kavram, ilk kez ABD Anayasası ile yazılı bir sistem haline gelmiştir (Çam, 2005: 378). Gücün sahibinin gücünü sınırlamayı, kontrol etmeyi ve dizginlemeyi amaçlayan liberal demokratik sistemlerde (Şenel, 2011; 194), bu kavram, ilk kez ABD Anayasası ile yazılı bir sistem haline gelmiştir (Çam, 2005; 378).Kavramsal olarak, başkanlık sistemi Giovanni Sartori'ye göre üç unsura sahip olmalıdır (1997; 199-206. Miş, Aslan, Ayvaz ve Duran 2015; 24). Bunlardan ilki; başkanın halk tarafından doğrudan veya benzer yollarla seçilmesi, ikincisi ise yasama organı tarafından oylama ile atanmaması veya görevden alınmaması, son olarak da yürütmenin başında çift yetkilinin olmaması ve yetkinin başkan tarafından aşağıya doğru akması gerekmektedir. Başkanlık sistemi, sert güçlerin ayrılığına dayanmaktadır. Yasama, yürütme ve yargı organları organik bağların olmaması olarak ifade edilir (Türköne, 2012; 141).Fransız yarı başkanlık sistemi ise hibrit (ara bir sistem) olarak kabul edilir ve başkanlık ve parlamenter hükümet sistemlerinin karışımını gösterir (Needham, 2009; 134). Yarı başkanlık sisteminde de başkanlık sisteminde olduğu gibi sert güçlerin kesin bir ayrılığı bulunmamaktadır.Başkanlık sistemi, Türkiye'ye özgü bir sistemdir. Türkiye, 16 Nisan 2017'de yapılan anayasa değişikliği referandumuyla başkanlık sistemi olarak adlandırılan yeni bir hükümet sistemi geçiş yapmıştır. Türkiye'de gerçekleşen başkanlık sistemiyle ilgili değişiklikler, başkanlık sisteminde rol model olmuştur. Hükümet sistemi, parlamenter hükümet sistemi tarafından getirilen yumuşak güç ayrımını ortadan kaldırmış ve başkanlık sistemi sert güçlerin ayrılığına doğru kaymıştır.(AI)
Atıf Sayısı :