Metastaz, kanser hücrelerinin köken aldıkları bölgeden vücudun farklı doku ve organlarına yayılmasıdır. Bu süreç, kanser hücreleri, stromal hücreler ve ekstrasellüler matriksin (ECM) etkileşimi sonucu gerçekleşir. Metastaz, lokal invazyon, kan ve lenf damarlarına giriş, dolaşım, damardan çıkış, mikrometastaz oluşumu ve makroskopik tümör gelişimi gibi bir kaskad şeklinde ilerler. Son yapılan araştırmalar, metastazın lineer olmadığını ve birçok paralel yol içerdiğini göstermektedir. Metastaz süreci, ekstrasellüler matriksin invazyonu ve tümör hücrelerinin vasküler disseminasyonu olmak üzere iki evrede gerçekleşir. Ekstrasellüler matriks invazyonu, tümör hücrelerinin birbirinden ayrılması, ECM parçalanması, tümör hücrelerinin matriks bileşenlerine tutunması ve göç etmesi gibi dört basamakta gerçekleşir. Bu süreçte, hücre-hücre adezyonunu sağlayan E-cadherine önemli bir rol oynar. İnvazyonun ikinci basamağında, tümör hücreleri proteolitik enzimler salgılayarak veya stromal hücreleri uyararak proteaz salınımını tetikler. Üçüncü basamakta ise tümör hücreleri ECM proteinlerine tutunur. Bu süreçte, matriks metalloproteinazları ve diğer proteaz aileleri etkin rol oynar. Metastazın anlaşılması ve önlenmesi için bu invazyon ve metastaz biyolojisinin daha iyi anlaşılması gerekmektedir.(AI)