Bu çalışmada, zaman serilerinin analizi için eviews 11 yazılımı kullanılarak periyogram tabanlı birim kök testleri yapılmıştır. Araştırmacılar için çalışmanın daha fazla faydasını elde etmek amacıyla tarımsal zaman serisi verileri bir uygulama olarak kullanılmıştır. Analizlerde, veriler üzerinde ADF testi yapılmış ve bu sonuçların periyogramlar kullanılarak yapılan testlerle uyumlu olduğu görülmüştür. Analiz sonucunda, buğday (yıllık/ton) üretim verilerinin birim kök içerdiği ve ilk farkların alındığında seriye istasyonerlik kazandığı görülmüştür. Zaman serileri üzerine yapılan çalışmalarda sıklıkla karşılaşılan sorunlar seride bulunan mevsimsellik ve trend özellikleridir. Bu tür serilerde günlük hayatta yaygın olarak kullanılan bu iki etkinin bulunması kaçınılmazdır. Örneğin, zaman içinde meydana gelen doğal afetler veya ciddi ekonomik krizler üretimi etkileyerek bir trend etkisi yaratır. Başka bir açıdan, zaman içinde salgınların ortaya çıkması üretimde bir trend etkisi oluşturacak ve tarım sektöründe önemli stratejik endişelere neden olacak ve yatırımların etkisiyle gelecek dönemleri etkileyecektir. Mevsimsellik açısından, belirli ürünlerin yüksek üretim oranları yaz aylarında beklenmez ve tüketim oranları aşırı miktarlar gösterebilir. Bu benzer etki kış aylarında da geçerlidir. Bu açıdan, etkili stratejik planlama yapılırken dikkate alınması gereken önemli konular olarak öne çıkar. Gelecek için tahmin yapabilmek için önceki yılların verilerinin doğru bir şekilde düzenlenmesi çok önemlidir. Seride yukarıda bahsedilen etkiler mevcutsa, seri istasyonerliği bozulacak ve dolayısıyla tahminlerde yanlış sonuçlarla karşılaşılacaktır. Zaman serisi birim kök gibi bileşenler içeriyorsa, seri istikrarlı hale getirilmelidir. İlk olarak, Box ve Jenkins (1976), serilerin mevsimsel birim kök içerdiğini ve bu nedenle serilerin istasyoner olmadığını önermiştir. Dickey ve Fuller (1981), Dickey, Hazsa ve Fuller (1984) ve Hylleberg, Engle, Granger ve Yoo (1990) çalışmaları, zaman serilerindeki mevsimsel dalgalanmaların zaman içindeki değişkenliği üzerine önemli katkılarda bulunarak literatüre önemli katkılarda bulunmuştur. Bu bağlamda, fark alma işlemi gibi farklı yöntemler kullanılmaktadır. Periyogram tabanlı birim kök testleri de bu yöntemlerden biridir.(AI)