Sirkadiyen Ritim Ve Romatolojik Hastalıklar
Anahtar Kelimeler
Sirkadiyen ritim, organizmanın 24 saatlik periyodda işlevlerini senkronize etmek için gereken günlük fizyolojik fonksiyonları yöneten bir mekanizmadır. Bu ritimler, merkezi sinir sistemi ve periferik hücrelerde bulunan biyolojik saatlerin etkisiyle çeşitli günlük aktiviteleri, uyku, beslenme zamanları, enerji metabolizması, endokrin ve bağışıklık fonksiyonları gibi durumları düzenler. İmmün sistem, organizmayı infeksiyöz ajanlara ve kanser hücrelerine karşı koruyan karmaşık bir mekanizma dizisidir. İmmün sistemin fonksiyonları da sirkadiyen ritme bağlı olarak değişir. Bazı çalışmalar, inflamatuar süreçlerde doğuştan gelen bağışıklık cevaplarının sirkadiyen kontrolü olduğunu göstermiştir. Sirkadiyen ritmin bağışıklık sistemi üzerinde derin bir etkisi vardır ve sitokinlerin/kemokinlerin sentez ve salınımı ile inflamazom aktivitesini modüle eder. Ayrıca, adaptif immün sistem üzerinde T ve B hücrelerinin farklılaşmasını ve çoğalmasını etkiler. Sirkadiyen ritimdeki bozukluklar, bağışıklık bozukluklarını etkileyebilir ve hastalıklara yol açabilir. Romatoid artrit (RA) gibi romatolojik hastalıklar da sirkadiyen bozulmaya neden olabilir. Son araştırmalar, melatonin hormonunun sirkadiyen ritmi modüle ederek kıkırdak yıkımını/rejenerasyonunu etkileyebileceğini göstermiştir. RA'lı hastalarda kortizol salgısında erken bir artış görülür ve bu artışın artrit aktivitesi açısından yetersiz olduğu düşünülmektedir. Bu erken artış, proinflamatuvar sitokin IL-6'daki bir artıştan önce gelir ve semptomlara neden olabilir. IL-6 ayrıca kortizol seviyelerini artırarak artritin baskılanmasına yol açar. Sirkadiyen ritim ve romatolojik hastalıklar arasındaki ilişki hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, bu alanda yapılan araştırmalar devam etmektedir.(AI)
Atıf Sayısı :