Karbonmonoksit Zehirlenmeleri Ve Geç Nöropsikiyatrik Sekeller
Anahtar Kelimeler
Karbonmonoksit (CO) zehirlenmeleri, dünyada en sık görülen zehirlenme türlerinden biridir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. CO, beyin, cilt, kalp, böbrek, iskelet kası ve periferal sinirler gibi farklı dokuları etkileyerek birçok klinik bulgu, sistemik komplikasyon ve uzun dönemde sekellerin ortaya çıkmasına neden olur. CO zehirlenmelerinde nörolojik bulgular, sessiz dönemi takiben geç nöropsikiyatrik bulgular şeklinde ortaya çıkabilir. Yaklaşık olarak CO zehirlenmesi geçiren hastaların %10-30'u, geç nöropsikiyatrik sekellerle tekrar hastaneye başvurur. Bu sekellerin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, CO'nun hemoglobine bağlanması sonucu oksijen taşıma kapasitesinin azalması ve doku düzeyinde hipoksiye neden olması, reoksijenizasyon sonucu santral sinir sisteminde hasarlanmaya yol açması, lipid peroksidasyonu ve beyaz cevher hasarı gibi mekanizmalar öne sürülmüştür. Geç nöropsikiyatrik sekellerin tedavisinde ve önlenmesinde hiperbarik oksijen tedavisi dışında hipotermi, nöroprotektif ajanlar, oksidatif stres inhibisyonu, mitokondriyal fonksiyonu korumaya yönelik ajanlar ve apoptozis inhibisyonu gibi yöntemler kullanılmıştır. Ancak, bu çalışmaların sınırlı olması nedeniyle sonuçlar henüz genelleştirilememiştir. CO zehirlenmesi sonrası geç nöropsikiyatrik sekellerin daha iyi anlaşılması ve etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.(AI)
Atıf Sayısı :