Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Nörolojik Etkileri
Anahtar Kelimeler
Karbonmonoksit zehirlenmesi, dünya genelinde önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Türkiye'de ise kasıtsız ve kasıtlı zehirlenmeler arasında en yaygın ikinci sebeptir. Karbonmonoksit, renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olup, karbon içeren bileşiklerin yanması sonucunda ortaya çıkar. Nörolojik sekeller, CO zehirlenmesinin en sık görülen morbidite şeklidir. CO zehirlenmesi sonucunda sinir sistemi ve kardiyovasküler sistem en fazla etkilenen sistemlerdir. CO zehirlenmesine bağlı nöropatolojik hasar, CO ile indüklenen hipoksiye ek olarak mitokondriyal disfonksiyon, hücresel metabolizmanın bozulması, lipit peroksidasyonu, peroksinitrat birikimi, kan damarı endotel hasarı ve oksidatif stres gibi mekanizmalarla ilişkilidir. CO zehirlenmesi sonucunda bilişsel sekeller sıklıkla görülür ve hastaların %15 ila %49'u bilişsel bozukluklar geliştirir. Hafıza bozukluğu, yürütücü işlev bozukluğu, zihinsel işlem hızında yavaşlama, entelektüel işlevlerde azalma, apraksi, afazi ve agnozi gibi bilişsel sekeller ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda kalıcı nöropsikolojik sekeller gelişebilir, ancak başlangıçta bilişsel performansı normal olanlarda da gecikmiş nörolojik veya bilişsel sekeller görülebilir. CO zehirlenmesine bağlı bilişsel sekellerin tedavi ve rehabilitasyonu önemlidir.(AI)
Atıf Sayısı :