Dispne, Ortopne, Paroksismal Noktürnal Dispne
Anahtar Kelimeler
Dispne, nefes alma ve verme sürecindeki bir bozukluk sonucu ortaya çıkan bir solunum rahatsızlığıdır. Kişi nefes alırken zorluk çeker, boğazında sıkışma hissi yaşar veya nefesinin yeterli gelmediğini hisseder. Dispne, birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir ve subjektif bir semptom olduğu için tanısı ve tedavisi zor olabilir. Dispne, toplumda yaygın olarak görülen bir semptom olup, yetişkinlerin yaklaşık %9 ila 13'ünü etkilemektedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte görülme sıklığı artmaktadır. Dispne oluşum mekanizması tam olarak anlaşılamamış olup, solunum regülasyonunu içeren hemeostatik sistemin anlaşılması gerekmektedir. Solunum kaslarını uyararak ventilasyonu sağlayan nöronlar, gaz değişimi sayesinde kanın oksijen ve karbondioksit düzeylerini düzenler. Karbondioksit ve oksijen basıncındaki değişiklikler, kemoreseptörlerde uyarı oluşturur ve beyin sapı solunum merkezine iletilir. Solunum paterninin ayarlanmasında vagal reseptörler, pulmoner gerilim reseptörleri ve irritan reseptörler etkilidir. Beyin sapı solunum merkezi, bu uyarıları daha yüksek beyin merkezlerine ileterek istemli motor yanıtın ortaya çıkmasını sağlar. Dispne duyusunun oluşumunda ve şiddetinin belirlenmesinde endojen opioidlerin de rol oynadığı düşünülmektedir. Dispne, tedavi edilmesi gereken bir semptom olup, altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması önemlidir.(AI)
Atıf Sayısı :
