Multipl miyelom (MM), kemik hastalığına bağlı olarak mortalite ve morbiditenin en önemli nedenidir. MM hücrelerinin etkisiyle osteoklastik aktivite artar ve litik lezyonlar oluşur. Bu lezyonlar sonucunda kemik ağrıları, patolojik kırıklar, spinal kord basısı ve hiperkalsemi gibi semptomlar ortaya çıkar. Hastaların yaklaşık %80'inde kemik hastalığı bulunur ve patolojik kırık gelişen hastalarda ölüm riski %20 artar. MM tedavisindeki gelişmelere rağmen hastalığın henüz tam olarak tedavi edilememesi nedeniyle yaşam kalitesi ve semptomların azaltılması önem kazanmıştır. MM'da kemik hastalığı, osteoklastik aktivitenin osteoblastlar tarafından karşılanamaması sonucu ortaya çıkar. MM hücreleri osteoklast aktivitesini artırırken osteoblast diferansiyasyonunu inhibe eder. Ayrıca, kemik iliği stromal hücreleri de MM hücrelerini destekleyen bir ortam sağlar. MM'da kemik hastalığının biyolojisi, artan osteoklastik aktivite ve baskılanmış osteoblastik aktiviteye dayanır. Bu durum kemik rezorpsiyonunu artırır ve litik lezyonlara neden olur. MM hücreleri ile mikroçevre arasındaki etkileşim sonucu üretilen faktörler, anjiogenez ve kemoterapi direnci gibi diğer süreçlerle de ilişkilidir. Osteoblastlar, tümör hücrelerinin büyümesini inhibe ederken, MM hücreleri osteoklast aktivitesini artıran faktörlerin salınmasına neden olur. Bu faktörler arasında IL-6, IL-1, M-CSF, TNF ve VEGF bulunur. MM'da kemik hastalığının anlaşılması ve uygun tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi önemlidir.(AI)